Πολλοί λένε πολλά για την κατάθλιψη. Γιατροί, βιολόγοι, χημικοί, ερευνητές, κοινωνιολόγοι, ψυχολόγοι, αστρολόγοι, χαρτορίχτρες, φίλοι και γνωστοί, οι περισσότεροι έχουν άποψη και έχουν και λύση. Τα μόνα, όμως, δεδομένα για την κατάθλιψη είναι πως αυξάνεται ραγδαία, αφορά όλο και περισσότερους και πως επηρεάζει και επηρεάζεται από πολλά, επισημαίνει ο Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής Ευάγγελος Κατσιούλης.
«Σύμφωνα με τις τρέχουσες επιστημονικές θέσεις», εξηγεί, η κατάθλιψη έχει πολυπαραγοντική αιτιολογία. Η ιατρική επιστήμη πρεσβεύει πως κυρίαρχη αιτία της κατάθλιψης είναι τα χαμηλά επίπεδα ενός νευροδιαβιβαστή, της σεροτονίνης, στον εγκέφαλο και η αύξηση της σεροτονίνης είναι ο θεραπευτικός στόχος της λήψης αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Η ψυχολογία υποστηρίζει μεταξύ άλλων πως η κατάθλιψη προκύπτει από λανθασμένα γνωστικά σχήματα ή συμπεριφορές, χαμηλή αυτοπεποίθηση, ανεπάρκεια των αμυντικών μηχανισμών και μη διαχειρίσιμη πλέον, αλλά και χρόνια μη ικανοποίηση πρωτογενών αναγκών και ενστίκτων. Η κοινωνιολογική προσέγγιση της αιτιολογίας της κατάθλιψης περιλαμβάνει την διαταραγμένη κοινωνική ένταξη, αποκλίνοντα κοινωνικό ρόλο, εσφαλμένη κοινωνική λειτουργία και προβληματική κοινωνικοποίηση. Για το τι πιστεύει η αστρολογία ή η χαρτομαντεία, φοβάμαι πως πρέπει να απευθυνθείτε σε πιο ειδικούς.
Καλά και πολλά όλα αυτά, αλλά πότε κάποιος έχει κατάθλιψη; Κατάθλιψη δεν είναι η ακεφιά που κάποιος μπορεί να έχει μια μέρα, έτσι γιατί ξύπνησε στραβά, γιατί του τέλειωσε ο καφές και ποιος τρέχει πρωί πρωί με κλειστό ακόμα το μάτι να πάρει καφέ, γιατί έχασε η ομάδα χθες ή γιατί κάτι πρέπει να έχει για να τραβήξει την προσοχή της σχέσης. Είναι η ψυχολογική κατάσταση όποιου δεν τα έχει βάψει μαύρα και δεν είναι ούτε ελαιοχρωματιστής, ούτε διακοσμητής. Είναι η απουσία ενέργειας, ενδιαφέροντος και όρεξης για ζωή, η αδιαφορία για τα πάντα, η απαισιοδοξία, ενίοτε ακόμα και η επιθυμία θανάτου. Είναι μια συναισθηματική κατάσταση έντονα αρνητική, γκρίζα, μαύρη. Όποιος έχει κατάθλιψη νιώθει μόνος και χαμένος μέσα σε ένα έλος. Τίποτα δεν έχει νόημα και η ζωή είναι μόνο κούραση και ταλαιπωρία και αυτός είναι μερικές φορές ο λόγος που δεν έχει ελπίδες, δεν βλέπει φως στο τούνελ και επιθυμεί να εγκαταλείψει τα εγκόσμια, μερικά ή και όλα, προσωρινά ή και μόνιμα.
depression-img-thumb-large
Αφού, μάλλον, έγινε αντιληπτή η κατάσταση και η σοβαρότητά της, η πρώτη και κύρια ερώτηση είναι τί μπορεί κανείς να κάνει όταν κι αν αναγνωρίσει τα σημάδια της κατάθλιψης. Κάποιοι θα πρότειναν χωρίς δεύτερη σκέψη πως η λύση έρχεται από την επιστήμη και αυτή η λύση είναι τα αντικαταθλιπτικά. Άλλοι θα τόνιζαν την σημασία ψυχοκοινωνικών παραμέτρων στην γένεση και εκδήλωση της κατάθλιψης και θα συνέστηναν κάποιο τύπο ψυχοθεραπείας. Υπάρχουν και αυτοί που θα σήκωναν το φρύδι με περίσκεψη, θα κουνούσαν το κεφάλι συγκαταβατικά, θα χτυπούσαν την πλάτη ή θα πρότειναν μια μεθυσμένη ολονυχτία για να πάνε τα φαρμάκια κάτω».
«Η αλήθεια είναι» σημειώνει ο κ. Κατσιούλης, «ότι η πιο ουσιαστική αντιμετώπιση έχει ολιστικό χαρακτήρα και περιλαμβάνει τόσο την ιατρική, όσο και την ψυχολογική υποστήριξη, ίσως και ένα ήπιο χτύπημα στην πλάτη. Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα έχουν επιδείξει αποτελεσματικότητα αισθητά χαμηλότερη συγκρινόμενη με φάρμακα που χρησιμοποιεί η σωματική ιατρική για τις περισσότερες από τις άλλες, μη ψυχιατρικές διαγνώσεις. Είναι, όμως, αδιαμφισβήτητη η αναγκαιότητα φαρμακευτικής υποστήριξης, ειδικά στις πιο σοβαρές περιπτώσεις.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η ψυχοθεραπευτική προσέγγιση του ατόμου με κατάθλιψη. Η ψυχοθεραπεία είναι σημαντικός συντελεστής επιτυχίας της αντιμετώπισης, τόσο ως μοναδική θεραπεία, όσο και ως τμήμα του ολιστικού σχήματος προσέγγισης. Και είναι σημαντική γιατί είναι καίριοι και συχνά μη αμελητέοι οι ψυχολογικοί παράγοντες που δρουν γενεσιουργά ή επιβαρρυντικά στην εκδήλωση της κατάθλιψης. Εξάλλου δεν γεννήθηκε κανένας με κατάθλιψη. Ακόμα κι αν υπάρχουν γονίδια προδιαθεσικά για την εκδήλωση κατάθλιψης, τα οποία ακόμα και σήμερα είναι υπό διερεύνηση, πριν κάποιος εμφανίσει κατάθλιψη ήταν ένας άνθρωπος με όρεξη για ζωή, κέφια και καλή διάθεση. Η κατάθλιψη πυροδοτείται ή ακολουθεί συνήθως χρόνια ή οξέα συμβάντα ή καταστάσεις με ψυχολογική ή και συναισθηματική σημασία και βαρύτητα για το άτομο.
Αν και έχουν προταθεί πολλές διαφορετικές μέθοδοι και τεχνικές για την ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση της κατάθλιψης, γνωστικές, συμπεριφορικές, αναλυτικές, διαλεκτικές, συστημικές και υποστηρικτικές, η πιο αποτελεσματική μέθοδος εξαρτάται από τον ενδιαφερόμενο, τον θεραπευτή και τις ειδικές παραμέτρους κάθε περίπτωσης. Οι άνθρωποι ποικίλουν με αποτέλεσμα να ποικίλουν και οι χαρακτήρες τους, οι προσωπικές τους ιστορίες, τα προβλήματά τους. Δεν υπάρχει ιδανικός ψυχοθεραπευτής και δεν υπάρχει ιδανική ψυχοθεραπεία. Υπάρχει, όμως, καλός ψυχοθεραπευτής, ο οποίος ποικίλει για τον κάθε ενδιαφερόμενο, και πολλές καλές θεραπείες με διαφορετικές ενδείξεις και εφαρμογές. Η ειδική προσέγγιση που θα επιλεχθεί έγκειται τόσο στην κάθε ειδική περίπτωση, όσο και στην εμπειρία του ψυχοθεραπευτή».
Αυτή είναι η κατάθλιψη και αυτή είναι η λύση της. Όπως και κάθε άλλο ζήτημα υγείας απαιτεί έγκαιρη, καίρια και αποτελεσματική αντιμετώπιση. Γιατί η ζωή μπορεί να γίνει ωραία, επειδή το θέλουμε και το διεκδικούμε» καταλήγει ο κ. Κατσιούλης.
πηγη
Tags
υγεία