Η δίαιτα Atkins είναι μία από τις πιο διάσημες δίαιτες μιας και αυτή η δίαιτα πρωτοεμφανίστηκε το 1970, φέροντας το όνομα του γιατρού που τη δημιούργησε και μέχρι σήμερα ακολουθείται από πολλούς ανθρώπους στην προσπάθειά τους για μεγάλη απώλεια κιλών σε σύντομο χρονικό διάστημα.Βασίζεται στο σκεπτικό ότι το συσσωρευμένο λίπος οφείλει την ύπαρξη του στην υπερέκκριση ινσουλίνης, η οποία ακολουθεί την υπερκατανάλωση τροφών πλούσιων σε υδατάνθρακες.Συνεπώς, η βασική φιλοσοφία της εν λόγω δίαιτας είναι ο ιδιαίτερα αυστηρός περιορισμός των υδατανθράκων, σε ποσότητα όχι μεγαλύτερη από 20 γραμμάρια την ημέρα, με αποτέλεσμα να ωθεί τον οργανισμό να αρχίσει να «καίει» το ήδη υπάρχον λίπος αυξάνοντας τη διούρηση, που φυσικά συνεπάγεται απώλεια υγρών από το σώμα.
Είναι δηλαδή μια δίαιτα που δεν περιέχει σχεδόν καθόλου υδατάνθρακες (που υπό κανονικές συνθήκες πρέπει να καλύπτει το 50% των θερμιδικών μας αναγκών), ενώ έχει υψηλά ποσοστά λίπους και πρωτεϊνών.
Δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες: βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες διατροφικές και φυσιολογικές επιπτώσεις.
Η επιθυμία για μια μαγική λύση στη μάχη ενάντια στην παχυσαρκία, έχει εντείνει τις τελευταίες δεκαετίες το ενδιαφέρον για δίαιτες όπου δε θα χρειάζεται να στερηθούμε ούτε την ποιότητα αλλά ούτε και την ποσότητα του φαγητού που μπορούμε να καταναλώσουμε. Δίαιτες οι οποίες φαίνεται να ανταποκρίνονται εν μέρει σε αυτά τα κριτήρια είναι οι δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες μιας και δεν υπάρχει κανένας περιορισμός όσον αφορά την κατανάλωση πρωτεΐνης και λίπους. Ποιες όμως μπορεί να είναι οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες διατροφικές και φυσιολογικές επιπτώσεις μιας τέτοιας δίαιτας; Σύμφωνα με την «American Academy of Family Physicians», δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες θεωρούνται όσες περιορίζουν τη θερμιδική πρόσληψη μειώνοντας τη κατανάλωση υδατανθράκων σε 20-60 γρ./ημ. (τυπικά λιγότερο από 20% της ημερήσιας προσλαμβανόμενης ενέργειας) ενώ παράλληλα, η κατανάλωση της πρωτεΐνης και του λίπους αυξάνεται σε ποσοστό που αντισταθμίζει το μέρος των θερμίδων που αρχικά προερχόταν από τη κατανάλωση των υδατανθράκων. (Bravata, et al, 2003) Η κύρια μεταβολική διαδικασία που πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας δίαιτας, όπως είναι για παράδειγμα η «Δίαιτα Άτκινς», η «Δίαιτα της Ζώνης», η «Sugar Busters!», και η «The South Beach Diet» είναι η κέτωση. Τα κετονικά σώματα παράγονται όταν εξαντληθούν τα αποθέματα γλυκογόνου και στη θέση τους ο οργανισμός αρχίζει να χρησιμοποιεί το λίπος και τους μύες για παραγωγή ενέργειας. (Adam-Perrot, et al, 2006) Ο μηχανισμός αυτός είναι ο ίδιος με αυτόν που ενεργοποιείται όταν ο οργανισμός βρίσκεται σε κατάσταση ασιτίας. Τα συμπτώματα μιας τέτοιας κατάστασης μπορεί να είναι: δυσκοιλιότητα, διάρροια, ζαλάδα, πονοκέφαλος, δυσοσμία της αναπνοής, προβλήματα ύπνου, ναυτία, κ.α. ενώ οι περαιτέρω επιπτώσεις μιας τόσο ιδιαίτερης δίαιτας αξίζει να παρατεθούν παρακάτω λίγο πιο αναλυτικά. (Bravata, et al, 2003)
Κάλυψη διατροφικών αναγκών
Δεδομένου ότι η πρόσληψη μεγάλης ποσότητας υδατανθράκων αποφεύγεται, ο περιορισμός στη κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και τροφίμων ολικής άλεσης συνεπάγεται τη μειωμένη πρόσληψη διαιτητικών ινών, θειαμίνης, φολικού οξέος, βιταμίνης Α, Ε και Β6, ασβεστίου, καλίου, μαγνησίου και σιδήρου.( Foster, et al, 2003) Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το «Continuing Survey of Food Intake by Individuals» (CSFII 1994–1996) το οποίο εξετάζει τη διατροφική κάλυψη μερικών από τις πιο δημοφιλείς δίαιτες παγκοσμίως, οι δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες (οι οποίες ορίζονται ως λιγότερο από 30% ενεργειακή πρόσληψη από τους υδατάνθρακες) έδωσαν το χαμηλότερο ποσοστό διατροφικής κάλυψης (44.6%) σε σχέση με δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες οι οποίες έδωσαν το μεγαλύτερο ποσοστό διατροφικής κάλυψης (82.9%).( Crowe, 2005) Έτσι λοιπόν, τα διατροφικά συμπληρώματα θεωρούνται απαραίτητα για τα άτομα που ακολουθούν αυτού του είδους τη δίαιτα ούτως ώστε να αποφύγουν πιθανές ελλείψεις θρεπτικών συστατικών.
Απώλεια βάρους
Σύμφωνα με μελέτες, τα άτομα που ακολουθούν δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες για διάστημα έως και έξι μήνες φαίνεται να χάνουν περισσότερα κιλά σε σχέση με τα άτομα που ακολουθούν δίαιτες χαμηλές σε λιπαρά.( Stern et al, 2004) Μερικές από τις πιθανές εξηγήσεις για αυτή την άμεση και μεγάλη απώλεια σωματικού βάρους είναι: 1) η μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων εξαιτίας του μεγάλου περιορισμού που τίθεται λόγω των φαγητών που περιέχουν υδατάνθρακες, 2) η αρχική αύξηση της κυκλικής β- υδροξυβουτυράτης η οποία καταστέλλει την πείνα, 3) η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας πρωτεϊνών η οποία αυξάνει το αίσθημα του κορεσμού και 4) η απώλεια γλυκογόνου (5% από το βάρος του ήπατος και 1% από το βάρος των μυών) αφού κάθε γραμμάριο γλυκογόνου αποθηκεύεται στον οργανισμό με 3γρ. νερού. (Acheson, 2004) Σε αυτό το σημείο, αξίζει να τονίσουμε ότι μόλις η δίαιτα αυτή λάβει τέλος και άρα επανακτηθεί το γλυκογόνο τα κιλά αυτά επιστρέφουν ενώ, όταν η δίαιτα αυτή κρατά για πάνω από χρόνο η διαφορά στη απώλεια βάρους είναι ίδια με αυτή που πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια μιας δίαιτας χαμηλής σε λιπαρά. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια μιας δίαιτας χαμηλής σε υδατάνθρακες, η απώλεια μυϊκού ιστού είναι μεγαλύτερη σε σχέση με μια δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά. (Bravata, 2003)
Λιπιδαιμικό προφίλ και καρδιοαγγειακό σύστημα
Όπως και σε κάθε είδους δίαιτα που υπάρχει απώλεια βάρους, έτσι και στις δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες το λιπιδαιμικό προφίλ βελτιώνεται. Πιο συγκεκριμένα, μειώνονται τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων νηστείας και αυξάνονται τα επίπεδα της λεγόμενης καλής χοληστερόλης (HDL-χοληστερόλη). Από την άλλη, άτομα που ακολουθούν δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες για αρκετό καιρό φαίνεται να εμφανίζουν αύξηση των επίπεδων της ομοκυστεϊνης του πλάσματος, η οποία είναι παράγοντας κινδύνου για εμφάνιση καρδιοαγγειακών νοσημάτων. (Bilsborough, et al2003)
Καρκίνος
Πλήθος επιδημιολογικών ερευνών καταδεικνύουν τον προστατευτικό ρόλο των θρεπτικών συστατικών των φρούτων, των λαχανικών και των μη επεξεργασμένων δημητριακών (π.χ. αντιοξειδωτικά, διαιτητικές ίνες, πολυφαινόλες, φλαβονοειδή, κ.α.) έναντι σε μερικές από τις πιο συχνές μορφές καρκίνου όπως μαστού, παγκρέατος, πνευμόνων, παχέος εντέρου, οισοφάγου κ.α. Ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει λοιπόν ο αποκλεισμός αυτών των θρεπτικών συστατικών στην πρόληψη έναντι της εμφάνισης καρκίνου; Επιπλέον, η αυξημένη κατανάλωση κρέατος φαίνεται να έχει κάποια συσχέτιση με την εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου. (Nordmann, et al, 2006) Από την άλλη, οι οπαδοί της δίαιτας χαμηλής σε υδατάνθρακες υποστηρίζουν ότι το 14% των ανδρών και το 20% των γυναικών στην Αμερική οι οποίοι πέθαναν εξαιτίας κάποιας μορφής καρκίνου που σχετίζεται με την παχυσαρκία, πιθανότατα να είχαν σωθεί αφού η απώλεια βάρους, άσχετα με τη διαιτητική προσέγγιση, θα είχε επιδράσει θετικά στην μακροπρόθεσμη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου. (Last et al, 2006) Το ερώτημα που μένει όμως αναπάντητο σε αυτή τη περίπτωση είναι: τι κίνδυνο θα αντιμετωπίσει κάποιος ο οποίος θα αποκλείσει από τη διατροφή του για μεγάλο χρονικό διάστημα τα φρούτα, τα δημητριακά και κάποια από τα λαχανικά; Έτσι λοιπόν είναι σωστό να πούμε ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες αυξάνουν τη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου αλλά είναι επίσης σωστό να πούμε ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι ίδιες δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες δεν αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
Οστά
Οι δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες φαίνεται να έχουν αρνητική επίδραση στην υγεία των οστών. Αυτό συμβαίνει κυρίως για δύο λόγους: 1) η πρόσληψη γάλακτος αλλά και γιαουρτιού, κύριες πηγές πρόσληψης ασβεστίου για τον οργανισμό, είναι περιορισμένη και 2) η απώλεια ασβεστίου μέσω των ούρων αυξάνεται. Εξαιτίας αυτών των καταστάσεων, τα άτομα που ακολουθούν αυτού του είδους τη δίαιτα (ειδικά οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι, ομάδες οι οποίες είναι και πιο ευάλωτες στη εμφάνιση οστεοπόρωσης) είτε θα πρέπει να αυξήσουν τη κατανάλωση άλλων τροφίμων πλούσιων σε ασβέστιο, είτε θα πρέπει να πάρουν συμπληρώματα ασβεστίου. (Brehm, et al, 2003)
Νεφρική λειτουργία
Έρευνες έχουν δείξει ότι δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες σχετίζονται με τη δημιουργία λίθου στα νεφρά ενώ άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη θα πρέπει να δώσουν ακόμα μεγαλύτερη προσοχή μιας και η ασθένειά τους σχετίζεται με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης νεφροπάθειας. Επιπλέον, υπάρχουν ενδείξεις ότι άτομα που ακολουθούν δίαιτες αυξημένες σε πρωτεΐνη εμφανίζουν με το πέρασμα του χρόνου μειωμένη νεφρική λειτουργικότητα. (Pimentel,et al, 2003)
Αθλητική επίδοση
Μιας και οι δίαιτες πρέπει να συνοδεύονται από την παράλληλη αύξηση της φυσικής δραστηριότητας, θα ήταν ενδιαφέρον να εξετάσουμε το πώς οι δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες επιδρούν στην αθλητική επίδοση. Σύμφωνα με έρευνες, οι δίαιτες χαμηλές σε υδατάνθρακες έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην αθλητική επίδοση για δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι τα μειωμένα επίπεδα γλυκογόνου τα οποία μειώνουν με τη σειρά τους την ικανότητα αθλητικής επίδοσης ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια ασκήσεων υψηλής έντασης. (Bilsborough, 2003) Ο δεύτερος λόγος είναι ότι ο οργανισμός κατά τη διάρκεια δίαιτας χαμηλής σε υδατάνθρακες εμφανίζεται πολύ συχνά να είναι αφυδατωμένος εξαιτίας της αυξημένης διούρησης αλλά και της απώλειας νερού από τις αποθήκες γλυκογόνου. Επιπλέον, ο συνδυασμός αυτών των δύο παραγόντων με το γεγονός ότι ο ιδρώτας αυξάνεται κατά τη διάρκεια της άσκησης μπορούν να επιφέρουν περαιτέρω απώλειες νερού και ηλεκτρολυτών, κατάσταση η οποία μπορεί να προκαλέσει αρνητικές συνέπειες όπως: γρηγορότερη κόπωση, αυξημένη θερμοκρασία σώματος, αλλαγές στην πίεση του αίματος και στον καρδιακό παλμό, βλάβη στη νοητική λειτουργία, κ.α. (Meckling, et al, 2004)
Πέρα όμως από τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει μια τέτοια δίαιτα στην υγεία, θα πρέπει να θέσουμε ακόμη κάποια ερωτήματα. Είναι λογικό να «επεμβαίνουμε» σε ένα μηχανισμό ο οποίος “μας σώζει” σε καταστάσεις λιμού; Είναι ηθικό να έχουμε την “πολυτέλεια” να χρησιμοποιούμε αυτό το μηχανισμό για να χάσουμε κιλά ενώ σε άλλες χώρες του κόσμου η ενεργοποίηση αυτού του βιοχημικού κύκλου είναι θέμα επιβίωσης; Είναι προτιμότερο να βασίζουμε τη διατροφή μας στη κατανάλωση κρέατος του οποίου η παραγωγή χρειάζεται επτά φορές περισσότερη γη σε σχέση με μια διατροφή βασισμένη στη κατανάλωση υδατανθράκων. . (Meckling, et al, 2004) Είναι σωστό να στρεφόμαστε προς την αυξανόμενη παραγωγή κρέατος η οποία απαιτεί 10-20 φορές περισσότερη ενέργεια για κάθε εδώδιμο τόνο που παράγεται σε σχέση με την παραγωγή δημητριακών; Τέλος, γιατί σε μια χώρα όπου έχει αναδείξει παγκοσμίως τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής ψάχνουμε ακόμα για μαγικές λύσεις στη μείωση του σωματικού βάρους; (Clifton, et al, 2004)
Δίαιτα Atkins.
Πολλοί άνθρωποι προτιμούν αυτή τη δίαιτα καθώς υπόσχεται απώλεια βάρους ενώ παράλληλα επιτρέπει την απεριόριστη κατανάλωση πρωτεϊνούχων προϊόντων, όπως μπριζόλες, αυγά και τυριά με πλήρη λιπαρά. Πολλοί άνθρωποι όμως δε χάνουν βάρος με αυτή τη δίαιτα πιθανώς επειδή τελικά κουράζονται να ακολουθούν μια διατροφή που αποτελείται κυρίως από κρέας και άλλα «βαριά» τρόφιμα. Η δυσκοιλιότητα έχει επίσης αναφερθεί ως πρόβλημα αυτής της δίαιτας καθώς και η έλλειψη ενέργειας. Ωστόσο, υπάρχει ένα βιολογικό υπόβαθρο που υποστηρίζει αυτή τη δίαιτα, καθώς οι άνθρωποι-κυνηγοί τρέφονταν κυρίως με κρέας, ξηρούς καρπούς και σπόρους για πολλά χρόνια. (Astrup, et al, 2004)
Για να λειτουργήσει η δίαιτα Atkins χρειάζεται ένας ολόκληρος μήνας. Τις πρώτες δεκαπέντε ημέρες θα πρέπει κανείς να την ακολουθεί αυστηρώς κατά γράμμα, και τις υπόλοιπες μέρες μπορεί να είναι πιο χαλαρός.
Οποιοδήποτε παραστράτημα από τις τροφές που μας προτείνει, μπορεί να χαλάσει όλο το πρόγραμμα της δίαιτας.(Stern, 2004)
H θεωρία του ΑΤΚΙΝS.
Ο δρ. Ατκινς υπογραμμίζει ότι οι πρωτεϊνούχες τροφές ικανοποιούν καλύτερα το αίσθημα της πείνας και υποστηρίζει ότι η «συνήθεια» που αποκτά το σώμα να καίει το συσσωρευμένο λίπος διατηρείται και μετά τη δίαιτα. Τα ποσοστά των βασικών θρεπτικών συστατικών αυτής της δίαιτας είναι 5-10% το περισσότερο για τους υδατάνθρακες, 20- 30% για τις πρωτεΐνες και 60-75 % για το λίπος και η μέση διάρκεια που συστήνεται είναι 14 ημέρες. Ο Atkins υποστηρίζει ότι με αυτή τη δίαιτα μπορεί να μειωθεί η χοληστερόλη. Παρά τις μεγάλες ποσότητες λιπαρών τροφίμων που καταναλώνονται, η λογική αυτoύ είναι ότι μόνο το 25% της χοληστερόλης στο αίμα προέρχεται από το είδος του φαγητού που καταναλώνεται, παρά από την πλειοψηφία της χοληστερόλης που παράγεται από το συκώτι. Αυτό ασφαλώς βοηθά να εξηγήσουμε γιατί ορισμένα άτομα φαίνεται να έχουν προδιάθεση για υψηλή χοληστερόλη, ανεξάρτητα από τη διατροφή τους.
Φάσεις της Δίαιτας Atkins
Το πρόγραμμα της δίαιτας Atkins αποτελείται από τέσσερις φάσεις:
Φάση 1 – Εισαγωγή
Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης της δίαιτας περιορίζεται σημαντικά η πρόσληψη υδατανθράκων, προκαλώντας στον οργανισμό μια κατάσταση κέτοσης, στην οποία οι θερμίδες καίγονται με ταχύ ρυθμό. Οι μόνοι υδατάνθρακες που επιτρέπονται σε αυτή τη φάση προέρχονται από πράσινα, μη αμυλούχα λαχανικά. Η κατανάλωση υδατανθράκων πρέπει να είναι λιγότερο από 20 γραμμάρια τη μέρα. Για πολλούς ανθρώπους αυτό είναι το σκληρότερο μέρος της δίαιτας. Τα οφέλη είναι ότι το σάκχαρο του αίματος είναι σταθεροποιημένο, λόγω της έλλειψης επεξεργασμένων υδατανθράκων και η επιθυμία για ζάχαρη αρχίζει να ελαχιστοποιείται. Η αρχική φάση συνήθως διαρκεί δύο εβδομάδες. (Foster, et al, 2004)
Φάση 2-Συνέχεια Απώλειας βάρους
Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, αυξάνεται σταδιακά η πρόσληψη υδατανθράκων κατά 5 γραμμάρια κάθε εβδομάδα, έως ότου σταματήσει η απώλεια βάρους.( Bielohuby M, et al, 2011) Στη συνέχεια μειώνεται η πρόσληψη υδατανθράκων για άλλη μια φoρά ώσπου επιτυγχάνεται και πάλι απώλεια επιπλέον κιλών. Οι περισσότεροι άνθρωποι τρώνε από 25 έως 50 γραμμάρια υδατανθράκων ημερησίως κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, ανάλογα με το μεταβολισμό τους.(Dansinger, et al, 2005)
Φάση 3 – Προ-Συντήρηση
Αυτή η φάση φτάνει όταν έχει σχεδόν επιτευχθεί η επιθυμητή απώλεια βάρους. Σε αυτό το σημείο αυξάνεται σταδιακά η πρόσληψη υδατανθράκων ώσπου να σταματήσει η απώλεια βάρους( Foster GD, et al, 2004). Καθώς αυξάνονται οι υδατάνθρακες, προτείνεται η παρακολούθηση του γλυκαιμικού δείκτη, τον οποίο ο Atkins αποκαλεί «Γλυκαιμική Κατάταξη Atkins». (Winham, et al 2009)
Φάση 4 – Συντήρηση εφ όρου ζωής
Αυτή είναι η φάση στην παραμένουν οι άνθρωποι εφόσον έχει επιτύχει την επιθυμητή απώλεια βάρους. Επιτρέπεται η κατανάλωση των υδατανρθάκων αλλά μόνο στο σημείο που δεν προκαλούν αύξηση βάρους. Ο Atkins υποστηρίζει ότι αυτός ο τρόπος διατροφής κάνει τους ανθρώπους πιο υγιείς και μειώνει τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών. Η ζάχαρη, το ψωμί και τα αμυλούχα τροφίμα είναι πάντα αυστηρά περιορισμένα. (Dansinger, et al, 2005)
ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΑΣ ATKINS.
Μπορεί η δίαιτα Atkins να προσφέρει χάσιμο αρκετών κιλών σε μικρό χρονικό διάστημα όμως έχει και αρνητικά που μπορούν να βλάψουν την υγεία μας. Η αφυδάτωση, η διάρροια, η αδυναμία, η ζάλη, ο πονοκέφαλος και η κακή αναπνοή οφείλονται σε μια κατάσταση του οργανισμού μας, την κέτωση, η οποία δημιουργείται αναπόφευκτα κατά τη δίαιτα Άτκινς. Επίσης, αυξάνει τα επίπεδα της χοληστερίνης, προκαλεί δυσκοιλιότητα, μπορεί να αλλοιώσει σημαντικά τον μεταβολισμό με μακρόχρονη χρήση της, μπορεί να προκαλέσει έντονο αίσθημα κόπωσης και αδυναμίας.
Σε αντίθεση με όλες τις επίσημες συστάσεις για μια υγιεινή διατροφή, η δίαιτα Atkins υποστηρίζει την απεριόριστη κατανάλωση λιπαρών, όπως βούτυρο, κρεάτων, ψαριών, αβγών και γαλακτοκομικών προϊόντων. Το αρνητικό είναι ότι απαγορεύεται αυστηρά η κατανάλωση υδατανθράκων, τόσο γλυκών (ζάχαρη) όσο και αλμυρών (άμυλο). Η δίαιτα επίσης επιτρέπει περιορισμένη μόνο κατανάλωση λαχανικών και κυρίως φρούτων, τα οποία μπορεί να περιέχουν σημαντικές ποσότητες αμύλου ή σακχάρων. Αν και φαίνεται απίθανο, ο κόσμος χάνει βάρος με τον τρόπο αυτό. Πώς, όμως, γίνεται αυτό; (Bradley, et al, 2009)
Απώλεια νερού αρχικά, όχι λίπους
Πρώτον, λόγω της χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων από τον οργανισμό, το σώμα αρχίζει να χρησιμοποιεί τις αποθήκες υδατανθράκων του, το λεγόμενο γλυκογόνο. Το γλυκογόνο είναι ενωμένο με νερό στο σώμα και το νερό αυτό περιορίζεται καθώς το γλυκογόνο καταναλώνεται. Αυτό σημαίνει ότι η αρχική δραστική απώλεια βάρους κατά το ξεκίνημα μιας δίαιτας με χαμηλό ποσοστό υδατανθράκων οφείλεται κυρίως στην απώλεια νερού και όχι λίπους. (Caton, et al, 2009)
Καταστολή της όρεξης
Μόλις οι αποθήκες του γλυκογόνου εξαντληθούν, ο οργανισμός αρχίζει να χρησιμοποιεί το λίπος και τους μυς για ενέργεια. Όταν χρησιμοποιείται το λίπος απουσία υδατανθράκων, ο οργανισμός παράγει κάποιες ουσίες, που ονομάζονται κετόνες, οι οποίες συνήθως αποβάλλονται με τα ούρα. Εάν τα επίπεδα κετονών είναι πολύ υψηλά, ενδέχεται να αρχίσουν να συσσωρεύονται στο αίμα και γίνονται αντιληπτές στην αναπνοή· μυρίζουν παρόμοια με το βερνίκι νυχιών. Αυτή η κατάσταση κέτωσης μπορεί να προκαλέσει ναυτία και κούραση, αλλά υπάρχει τάση ανοχής της, καθώς θεωρείται ένδειξη συμμόρφωσης με τη χαμηλή πρόσληψη υδατανθράκων. Οι κετόνες συμβάλλουν στην καταστολή της όρεξης, όπως ακριβώς και η φύση της δίαιτας που είναι υψηλή σε πρωτεΐνες, μειώνοντας την αυθόρμητη κατανάλωση φαγητού. Έτσι, μολονότι τα άτομα μπορούν να φάνε όσο θέλουν, στην ουσία καταναλώνουν λιγότερες θερμίδες, επειδή δεν νιώθουν το αίσθημα της πείνας (Czech, et al, 2010)
Δύσκολη η τήρηση της δίαιτας
Η δίαιτα Atkins αντιβαίνει στις συστάσεις για υγιεινή διατροφή και επιτρέπει μόνον την κατανάλωση τροφίμων χαμηλών σε υδατάνθρακες. Αν και ο περιορισμός των επιλογών μπορεί να είναι ένας σημαντικός λόγος που τα άτομα τρώνε λιγότερο, είναι επίσης ένας σημαντικός λόγος εγκατάλειψης της συγκεκριμένης δίαιτας. Βαριούνται τις επιτρεπόμενες επιλογές φαγητών, γεγονός που δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την τήρηση της δίαιτας. Πρόσφατα αποδείχθηκε ότι, μολονότι εκείνοι που ακολουθούν δίαιτες τύπου Atkins χάνουν πιο γρήγορα βάρος τους πρώτους έξι μήνες σε σύγκριση με εκείνους που ακολουθούν κανονική δίαιτα (χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος, ελεγχόμενων θερμίδων), δεν υπάρχει διαφορά στο ποσοστό επιτυχίας ύστερα από χρονικό διάστημα 12 μηνών. Φαίνεται ότι πολλά διαφορετικά είδη δίαιτας οδηγούν σε παρόμοια μακροπρόθεσμα αποτελέσματα απώλειας βάρους. Πρωταρχικός καθοριστικός παράγοντας της επιτυχίας τους είναι η τήρησή τους. (Caton, et al, 2009)
Μη υγιεινή επιλογή
Για πολλούς λόγους η δίαιτα Atkins είναι μια μη υγιεινή επιλογή. Κατ΄αρχάς, η δίαιτα Atkins είναι συνήθως υψηλή σε λίπος, κυρίως κορεσμένο, και δεν είναι ακόμη γνωστό ποιοι μπορεί να είναι οι μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι της δίαιτας αυτής για την υγεία της καρδιάς. Επιπλέον, η πολύ υψηλή περιεκτικότητα της δίαιτας σε πρωτεΐνες θέτει μεγαλύτερες απαιτήσεις από τα νεφρά όσον αφορά στην επεξεργασία και στην αποβολή των αποβλήτων των πρωτεϊνών. Επίσης, είναι διατροφικά μη ισορροπημένη, καθώς ο αποκλεισμός τροφίμων πλούσιων σε υδατάνθρακες, όπως τα δημητριακά, τα φρούτα και τα λαχανικά, σημαίνει ότι βιταμίνες, ανόργανα στοιχεία που προέρχονται από φυτικά προϊόντα, φυτικές ίνες, καθώς και ουσίες, όπως φλαβονοειδή, καροτενοειδή και άλλα αντιοξειδωτικά, απουσιάζουν από τη διατροφή. Πρέπει να καταναλώνουμε περισσότερο και όχι λιγότερο από τα τρόφιμα αυτά, που μας προστατεύουν από νόσους, όπως η καρδιοπάθεια και ο καρκίνος. (Winham, et al, 2003)
Χαρακτηρισμός της δίαιτας Atkins ως βαρετή
Αν και αρχικά η δίαιτα Atkins είναι ελκυστική, φαίνεται ότι γίνεται βαρετή ύστερα από σύντομο χρονικό διάστημα και δεν οδηγεί σε σπουδαιότερα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα απώλειας βάρους απ΄ό,τι άλλες δίαιτες. Διάφορες επιστημονικές έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη ή σχεδιάζονται για να διαπιστωθούν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις μιας τόσο μη ισορροπημένης δίαιτας στην υγεία, αλλά στο μεταξύ η τεράστια δημοτικότητά της φαίνεται ότι έχει αρχίσει να εξασθενεί. Ο κόσμος προχωράει, οι πωλήσεις των βιβλίων της δίαιτας Atkins και των συναφών προϊόντων μειώνονται. (Coelho, et al, 2006)