Για εμάς τους γιατρούς, η παχυσαρκία δεν θεωρείται αισθητικό πρόβλημα.
Είναι κυρίως και πριν από όλα, πρόβλημα υγείας.
Εντάξει, συμμεριζόμαστε και τα αισθητικά παράπονα των υπέρβαρων συνανθρώπων αλλά, πώς να το κάνουμε, η βέβαιη αύξηση του ρίσκου και η απώλεια χρόνων ζωής, προηγείται.
Δεν υπάρχει βεβαίως αμφιβολία πως όλοι όσοι έχουν πρόβλημα επιθυμούν να το λύσουν και προσπαθούν. Αναζητούν βοήθεια λοιπόν και ως γνωστόν, πολλοί σπεύδουν να τους την προσφέρουν. Με δίαιτες, μηχανήματα, βότανα ή συμπληρώματα διατροφής που υπόσχονται θαύματα και μάλιστα χωρίς προσπάθεια και χωρίς κόπο.
Όλο και όλο που χρειάζεται είναι ο ενδιαφερόμενος να βάλλει το χέρι στην τσέπη και να βγάλει τους παράδες.
Νομίζω λοιπόν πως στο σημείο αυτό, πρέπει να επιμείνουμε και να μην αφήσουμε καμιά αμφιβολία. Οι υπέρβαροι συνάνθρωποι μας να είναι απόλυτα βέβαιοι ότι δεν υπάρχουν θαυματουργές λύσεις.
Ναι, η απώλεια βάρους είναι εφικτή, αλλά ο τρόπος που οδηγεί σε αυτό είναι σύνθετος και απαιτεί δίαιτα με περιορισμό των θερμίδων και φυσική άσκηση.
Η όποια βοηθητική πρόταση χωρίς τα δυο αυτά προαπαιτούμενα, είναι ανίσχυρη και καταδικασμένη να αποτύχει. Αν αυτό ο παχύσαρκος το καταλάβει πραγματικά, τότε όχι μόνο μπορεί αληθινά να χάσει βάρος αλλά θα είναι δύσκολο και να τον εξαπατούν όσοι του υπόσχονται θαύματα.
Στην παρούσα ανάρτηση θα ασχοληθούμε με μια υποστηρικτική πρόταση η οποία από τα όσα έως σήμερα διαθέτουμε επιστημονικά ευρήματα, έχει δειχτεί πως είναι πράγματι χρήσιμη για την απώλεια βάρους.
Πρόκειται για την γλυκομαννάνη, που είναι φυτικής προέλευσης διαιτητικές ίνες.
Προέρχεται από τις ρίζες του φυτού elephant yam*, το οποίο ανάλογα με την χώρα και την περιοχή που φυτρώνει έχει πολλά ακόμα ονόματα όπως Amorphophallus konjac, Amorphophallus rivieri, Glucomanano, Glucomannane, Konjac, Konjac Mannan, Devils tongue, βρώμικο κρίνο κλπ .
(*)elephant yam ονομάζεται και ο Amorphophallus paeoniifolius του οποίου η ‘’πατάτα’’ από την οποία φυτρώνει είναι φαγώσιμη, αλλά διαφέρει από τον Amorphophallus rivieri ή Konjac.
Από χημικής πλευράς η γλυκομαννάνη ανήκει στα σάκχαρα (πολυσακχαρίδιο αποτελούμενο από D-mannose and D-glucose). Χαρακτηρίζεται από την διαλυτότητα της στο νερό το οποίο και απορροφά σε μεγάλες ποσότητες σχηματίζοντας γέλη (ζ ελέ).
Σε μορφή αλεύρου ή σκόνης προστίθεται συχνά σε διάφορα τρόφιμα σαν γαλακτωματοποιητής ή σαν πυκνωτικό. Είναι πολύ πιθανό ότι όλοι την έχουμε φάει, είτε μέσα σε tofu, noodles και άλλα ζυμαρικά, είτε ως βελτιωτικό τροφίμων με ένδειξη E425-ii.
Στην παραδοσιακή ιατρική, η γλυκομαννάνη χρησιμοποιείται όχι μόνο για την απώλεια βάρους αλλά και στην δυσκοιλιότητα, τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και την υπερχοληστεριναιμία.
Στην εποχή μας, η χρήση για την απώλεια βάρους ήλθε πρόσφατα στην επικαιρότητα μετά από κάποιες κλινικές δοκιμές και τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα τους.
Πως λειτουργεί και γιατί μας αδυνατίζει;
Όπως είπαμε είναι φυτική ίνα διαλυτή σε νερό από το οποίο μάλιστα απορροφά ιδιαίτερα μεγάλη ποσότητα. Έτσι διογκούται και αφενός καταλαμβάνει σημαντικό χώρο στο στομάχι, αφετέρου επιβραδύνει την προώθηση του περιεχομένου του στο έντερο.
Και τα δύο αυτά στον άνθρωπο συμβάλλουν στην δημιουργία αίσθησης κορεσμού. Έτσι ο παχύσαρκος ‘’χορταίνει’’ ευκολότερα και φυσικά τρώει λιγότερο.
Επιπλέον, η γλυκομαννάνη, μειώνει την απορρόφηση του λίπους και των πρωτεϊνών στο έντερο, κάτι που έχει παρατηρηθεί και με άλλες φυτικές ίνες.
Τέλος η ίδια η ουσία, έχει πολύ λίγες θερμίδες.
Μια ενδιαφέρουσα διαπίστωση είναι ότι εμφανίζει επίδραση στην εντερική χλωρίδα και τα φιλικά βακτήρια της τα οποία καταναλίσκουν γλυκομαννάνη, παράγοντας λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου. Αυτό σε μελέτες με ζώα έδειξε ότι μειώνει την αποθήκευση λίπους.
Επιπλέον η διατροφή των ‘’καλών’’ βακτηρίων του εντέρου που επιτυγχάνεται με την φυτική αυτή ίνα, κρατάει σε σωστή ισορροπία την χλωρίδα και αυτό έχει σημασία διότι μελέτες έδειξαν πως η εκτροπή της χλωρίδας από το φυσιολογικό, φαίνεται να ευνοεί την αύξηση του σωματικού μας βάρους.
Υπάρχουν αποδείξεις;
Η απάντηση είναι ανεπιφύλακτη. Ναι, η γλυκομαννάνη έχει δοκιμαστεί σε διάφορες τυχαιοποιημένες μελέτες (οι μελέτες που θεωρούνται επιστημονικά αξιόπιστες) και τα αποτελέσματα είναι ενδιαφέροντα.
Η μεγαλύτερη μελέτη αφορούσε 176 παχύσαρκους αλλά κατά τα άλλα υγιείς ανθρώπους. Από αυτούς, άλλοι πήραν την γλυκομαννάνη και άλλοι placebo (φάρμακο χωρίς δράση).
Τα ευρήματα μετά από χορήγηση 5 εβδομάδων εκτιμήθηκαν και έδειξαν ότι η γλυκομαννάνη είναι αποτελεσματική. (απώλεια 3,6 έως 4,5 κιλών σε αυτό το διάστημα)
Το ίδιο έδειξαν και άλλες μελέτες στις οποίες επίσης υπήρξε απώλεια βάρους, ειδικότερα όταν το συμπλήρωμα συνδυάστηκε με δίαιτα μειωμένων θερμίδων.
Προϋπόθεση: Η ουσία να λαμβάνεται πάντοτε ½ έως 1 ώρα πριν από το φαγητό.
Δράσεις πέραν παχυσαρκίας
Μια συστηματική ανασκόπηση 14 μελετών σχετικών με την γλυκομαννάνη έδειξε ότι εκτός από την βοήθεια που μπορεί να προσφέρει στους παχύσαρκους, παρουσιάζει και άλλες ενδιαφέρουσες δράσεις.
Μειώνει την ολική χοληστερόλη και την LDL χοληστερόλη (αυτήν που ονομάζουμε κακή), ενώ επιδρά και στα τριγλυκερίδια μειώνοντας τα και αυτά.
Αυτό επιτυγχάνεται με μείωση της απορρόφησης στο έντερο και είναι ωφέλιμο για την καρδιά και τα αγγεία.
Η γλυκομαννάνη παρουσιάζει επίσης επίδραση στα επίπεδα του σακχάρου νηστείας μειώνοντας τα, ενώ μπορεί να φανεί χρήσιμη και σε όσους έχουν δυσκοιλιότητα.
Υπάρχουν παρενέργειες;
Είναι καλά ανεκτή και χωρίς παρενέργειες και μπορούν να την πάρουν ενήλικες και παιδιά. Πολύ σπάνια παράπονα μπορεί να υπάρχουν για ελαφρό φούσκωμα ή χαλαρά κόπρανα
Εντούτοις οι φυτικές ίνες γενικώς, απορροφούν νερό και η γλυκομαννάνη περισσότερο από όλες. Ένα γραμμάριο από αυτήν θα απορροφήση περίπου 50 φορές το βάρος του σε νερό. Επομένως θα μπορούσε αν δεν φροντίσουμε να πιούμε μπόλικο νερό ώστε να προωθηθεί καλά, να σταθεί στον οισοφάγο ή στο έντερο. Δυο γεμάτα ποτήρια νερό ή άλλο υγρό επομένως, κρίνονται απαραίτητα για μην υπάρξει τέτοιος κίνδυνος.
Ποια είναι η δοσολογία;
Ένα (1) γραμμάριο τρείς φορές την ημέρα είναι αρκετό. Να υπενθυμίσω ότι πρέπει να το πάρουμε πάντα πριν από το φαγητό και με άφθονο νερό.
Επίσης καλό είναι να ξέρουμε ότι, στους διαβητικούς, μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση της σουλφονυλουρίας (αντιδιαβητικό φάρμακο). Αυτό για να μην συμβεί πρέπει να παίρνουμε το φάρμακο μια ώρα πριν την γλυκομαννάνη ή 5 ώρες μετά από αυτή.