Τη λένε κορτιζόλη και είναι επικίνδυνη
Ο εχθρός είναι πολύ πιο ύπουλος απ’ ό,τι θα υπολόγιζε κανείς.Σε αντίθεση με τη χοληστερίνη, το άγχος πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν τους ακροβολιστές,ελεύθερους σκοπευτές: βρίσκεται παντού και πουθενά.Και δεν αστειεύεται. Ο υπονομευτής της ψυχικής μας ισορροπίας δεν είναι άλλος από την ορμόνη του στρες,ονόματι κορτιζόλη.
Η επικινδυνότητά της της ολοένα και μεγαλώνει, βγάζοντας την απειλή της χοληστερίνης και του ανεβασμένου ζαχάρου εκτός συναγωνισμού. Οι τελευταίες ιατρικές έρευνες καταλήγουν πως η κορτιζόλη ευθύνεται -τελικά-για τις περισσότερες απειλές κατά της ηρεμίας μας συμπεριλαμβανομένων : » της βουλιμίας » της απώλειας μυϊκού όγκου » διαβήτη » απώλειας μνήμης » κατάθλιψης και » καρκίνου του προστάτη.
Έχει πολλές άμεσες και έμμεσες δράσεις.
Προκαλεί απώλεια μυϊκής μάζας, εναπόθεση λίπους, υπεργλυκαιμία, αντίσταση στην ινσουλίνη, οστεοπόρωση, καταστολή της ανοσολογικής αντίδρασης και ελαττωμένη παραγωγή συνδετικού ιστού που μπορεί να οδηγήσει σε φτωχή επούλωση τραυμάτων. Σε υψηλές συγκεντρώσεις εμφανίζει αλατοκορτικοειδή δράση, προκαλώντας κατακράτηση ιόντων νατρίου και απέκκριση ιόντων καλίου από τους νεφρούς. Η κορτιζόλη είναι επίσης απαραίτητη για τη φυσιολογική παραγωγή επινεφρίνης από το μυελό των επινεφριδίων.
Στρες
Η κορτιζόλη θεωρείται η κατεξοχήν ορμόνη του στρες. Όταν το στρες αυξάνει σε υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα ή και άνω του μέσου όρου για πολύ μεγάλο διάστημα (όπως στην κατάθλιψη) τα επίπεδα της κορτιζόλης στον οργανισμό είναι υψηλά και προκαλούν ανεπιθύμητες ενέργειες, φθείροντας τον οργανισμό.
Μακροχρόνια, η κορτιζόλη μπορεί να αποβεί καταστροφική.
Κάτω από ιδιαίτερα πιεστικές καταστάσεις, τα επινεφρίδια απελευθερώνουν πολλές ορμόνες, αρκετές από τις οποίες κάνουν το αίμα να επιτίθεται κατευθείαν στη μυϊκή μας μάζα. Στην κορτιζόλη έχει ανατεθεί η τροφοδότηση του αίματος με ανεβασμένη ποσότητα , δίνοντας παράλληλα και το σήμα για τη γλυκόζη και τα αμινοξέα να υπερχειλίσουν τους ιστούς και να ξεχυθούν στη κυκλοφορία. Όπως και με τις περισσότερες ουσίες που διαπερνούν τις κυτταρικές μας μεμβράνες,η κορτιζόλη έχει βάλει και ¨τα δύο της χέρια¨ στην καλή λειτουργία του σώματός μας, κρατώντας το στην απαιτούμενη φόρμα.Στις καλές της μέρες, μάλιστα, χρησιμεύει ως βασικό συστατικό σε αρκετά φάρμακα.Και όλα χαίρουν άκρας υγείας, δεδομένου ότι μόλις διαφύγουμε τον κίνδυνο που μας προκαλεί άγχος τα επίπεδά της επιστρέφουν στην προ-αγχωτική τους βάση.Αν όμως αυτά παραμείνουν υψηλά για περισσότερο από τον αναγκαίο χρόνο, ο πιστότερος σύμμαχος και προστάτης του σώματος μας μετατρέπεται σε αδυσώπητο εχθρό..κάτι σαν το μάτι εκείνου που του έβγαλε ο αδελφός του..
Για τους περισσότερους από εμάς, κάτι τέτοιο οφείλεται σε χρόνια κατασταση βλακώδους αναζήτησης του υποτιθέμενου δίκιου μας. Της δικαίωσής μας.Κάθε φορά που τρωγόμαστε με τα ρούχα μας, και με το σκυλί του γείτονά μας, που γαυγίζει ανυπόφορα ,ο εγκέφαλος ενεργοποιεί την ορμονική αντίδρασή του στο στρες, που είναι δώρο από την ίδια τη φύση για περιπτώσεις πραγματικής απειλής.Κι αυτό γιατί το σώμα δεν αποθηκεύει την επι πλέον ενέργεια που απελευθερώνεται, όποτε αυτό νιώθει ότι απειλείται, και κάτι τέτοιο αυξάνει τις πιθανότητες για ένα μεγάλο αριθμό ασθενειών που σχετίζονται με το μεταβολισμό. Έτσι Μια έρευνα του Πανεπιστημίου Yale αποκάλυψε πως άνθρωποι με ηυξημένη έκκριση κορτιζόλης,λόγω στρες, έτρωγαν περισσότερο από αυτούς με χαμηλά επίπεδα της ορμόνης. Αν η κορτιζόλη διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα, στο τέλος ενθαρρύνει το σώμα να αποθηκεύει όλο το λίπος αντί να το καίει.
Κι όμως, η κορτιζόλη δεν μένει απλώς εκεί.Ενεργοποιεί ένα ένζυμο στην υπηρεσία της που μαγνητίζει όλο το λίπος αποκλειστικά και μόνο στην κοιλιακή χώρα κι ας μην αναρωτιώμαστε γιατί οι περισσότεροι άνδρες πάνω απο 35, κυκλοφορούν μ ένα σωσίβιο στη μέση τους.
Διαβήτης:
Αν και ακόμη δεν έχει προσδιοριστεί ποιο από τα δύο παρασέρνει το άλλο, η ινσουλίνη και η κορτιζόλη πολύ συχνά πάνε σαν τους Χιώτες. Ο δρ Sapolsky υποστηρίζει ωστόσο πως με τον καιρό υψηλά επίπεδα κορτιζόλης αποδεκατίζοντας τη διαχείριση της γλυκόζης, καθιστούν αδύνατη την αντίδραση του σώματος στην ινσουλίνη. Άλλη μία πρόσφατη έρευνα απέδειξε πως πιθανότατα το 64% των ανθρώπων που έχουν πληγεί με καταστροφικά γεγονότα στη ζωή τους να είναι διαβητικοί χωρίς καν να το γνωρίζουν. Η πολλή κορτιζόλη χαζεύει: Eπιστήμονες του Πανεπιστημίου της Washington αύξησαν τεχνητά τα επίπεδα κορτιζόλης σε 15 εθελοντές, για να ανακαλύψουν πως 4 μέρες αργότεραοι 14 από αυτούς είχαν προβλήματα απομνημόνευσης. Η μνήμη τους επανήλθε μόνο όταν τα επίπεδα κορτιζόλης επέστρεψαν στα επιτρεπτά όρια.
¨Προστάτης¨ Εν συντομία, το Stanford μελέτησε μια σπάνια μορφή καρκίνου του προστάτη, άτρωτη σε ορμονοθεραπείες, και σημείωσε πως η κορτιζόλη ουσιαστικά έτρεφε τη διόγκωσή του.
Άμυνα, η καλύτερη επίθεση: Η μείωση του στρες δεν είναι κάτι που παίζεται στα δάχτυλα. Ειδικά όταν αυτό εξαρτάται από ένα διευθυντή που δεν εκτιμά να του υπενθυμίζουν πως η τυραννία έχει εκλείψει από την εποχή του Πεισίστρατου.
Ακόμα κι αν δεν καταφέρετε να το ελαττώσετε, τα επόμενα βήματα θα βοηθήσουν, αν όχι να χαμηλώσουν τα επίπεδά της, τότε σίγουρα να κατεβάσουν τις επιδράσεις της κορτιζόλης στο μίνιμουμ.
Η επίθεση του άγχους καταπολεμάται με άφθονο άμυλο.
Πώς ελέγχεται η έκκριση της κορτιζόλης;
Τα επίπεδα της κορτιζόλης στο αίμα αυξομειώνονται σημαντικά κατά τη διάρκεια της μέρας, αλλά γενικά είναι υψηλότερα το πρωί όταν ξυπνάμε.
Στα άτομα που εργάζονται τη νύχτα, αυτό το μοτίβο αντιστρέφεται, έτσι ώστε ο χρόνος απελευθέρωσης κορτιζόλης να συνδέεται σαφώς με τα πρότυπα καθημερινής δραστηριότητας. Επιπλέον, σε καταστάσεις στρες, η κορτιζόλη επιπλέον απελευθερώνεται σε δώσεις ώστε να βοηθήσει το σώμα να ανταποκριθεί κατάλληλα.
Η έκκριση της κορτιζόλης ελέγχεται κυρίως από τρεις περιοχές του σώματος που επικοινωνούν μεταξύ τους, τον υποθάλαμο, την υπόφυση και τα επινεφρίδια, το λεγόμενο άξονα υποθαλάμου -υπόφυσης- επινεφριδίων άξονα.
Όταν τα επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα είναι χαμηλά, μία ομάδα κυττάρων σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται υποθάλαμος απελευθερώνουν την εκλυτική ορμόνη της φλοιοτρόπου ορμόνης (CRH, Corticotropine Releasing Hormone), η οποία με τη σειρά της προκαλεί την υπόφυση να εκκρίνει μια άλλη ορμόνη, την αδρενοκορτικοτρόπο ορμόνη ή κορτικοτροπίνη (ACTH, Adrenocorticotropic Hormone).
Τα υψηλά επίπεδα της ACTH «γίνονται αντιληπτά» από τα επινεφρίδια και διεγείρουν την έκκριση της κορτιζόλης, προκαλώντας την άυξηση των επιπέδων της κορτιζόλης στο αίμα.
Καθώς αυξάνονται τα επίπεδα κορτιζόλης, ο υποθάλαμος παίρνει το μήνυμα να σταματήσει να παράγει CRH και ως εκ τούτου αναστέλλεται και η παραγωγή ACTH, γεγονός που οδηγεί σε χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης.
*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον προσωπικό ιατρό σας.
Ακολουθήστε μας και στο Facebook
Tags
υγεία