Το βάλσαμο είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Οι Ελληνες το χρησιμοποιούσαν για την περιποίηση των πληγών, των τραυμάτων, των εσωτερικών μολύνσεων και των νευραλγιών. Ο Διοσκουρίδης, ο Πλίνιος και ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσαν το βάλσαμο για να αντιμετωπίσουν ισχιαλγίες και δαγκώματα από δηλητηριώδη ζώα. Για πολλούς αιώνες
χρησιμοποιήθηκε το βάλσαμο ως βασικό συστατικό πολλών φαρμάκων για την αντιμετώπιση νευραλγιών, της νυκτερινής ενούρησης, της κατάθλιψης, της αϋπνίας και της κακής ψυχικής διάθεσης των γυναικών που προέρχεται από την εμμηνόπαυση. Τον 16ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως θεραπευτικό των τραυμάτων κυρίως από τον Παράκελσο και άλλους ιατρούς της εποχής. Το 1652 ο Culpeper είναι ο πρώτος που το χρησιμοποίησε σαν φάρμακο για την αντιμετώπιση της μελαγχολίας και της τρέλας. Επιστημονικά το βάλσαμο αναγνωρίστηκε ως φάρμακο εναντίον της κατάθλιψης από το 1990. Στις ΗΠΑ σήμερα διατίθεται και ως συμπλήρωμα διατροφής. Στη δε Γερμανία έχει τη μεγαλύτερη χρήση από όλα τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
Αποτέλεσε το περίφημο ίαμα των αρχαίων Σπαρτιατών*, με το οποίο θεράπευαν τις πληγές τους μετά τις μάχες, ενώ το πρότειναν οι θεραπευτές της εποχής για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης και του έλκους στομάχου. Αναγνωρισμένο για τις πολλές του ιδιότητες, το σπαθόλαδο κατάφερε να διατηρηθεί ως «απαραίτητο γιατρικό», από αρχαιοτάτων χρόνων έως σήμερα, παρά το γεγονός ότι δεν είναι ευρέως γνωστό πού μπορεί να το βρει κανείς ή πώς να το παρασκευάσει.
Πιθανολογείται το όνομα σπαθόχορτο να το πήρε στην αρχαία Ελλάδα , από τη χρήση του μετά από τις μάχες για την επούλωση πληγών από σπαθιά.
Στην περιφέρεια, πολλοί είναι εκείνοι που το φτιάχνουν μόνοι τους. Στις αρχές Μαΐου και για περίπου έναν μήνα ανθίζει το σπαθόχορτο, ένα από τα σημαντικότερα λουλούδια της ελληνικής πανίδας. Το φυτό αυτό διακρίνεται, όχι μόνο για το έντονο κίτρινο χρώμα του, αλλά και για τις πολλές θεραπευτικές του ιδιότητες - αντισηπτικές, αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, στυπτικές και επουλωτικές. Βοηθά δε σημαντικά, όπως λέγεται, στην αντιμετώπιση της ισχιαλγίας, των ρευματικών πόνων και των πόνων των αρθρώσεων κι έχει άριστες επουλωτικές ιδιότητες (συνίσταται για την επούλωση πληγών, μωλώπων και εγκαυμάτων πρώτου βαθμού).
Το σπαθόχορτο ή το βαλσαμόχορτο, όπως το γνωρίζει αρκετός κόσμος, αποτελεί το κύριο συστατικό του σπαθόλαδου που, σύμφωνα με τον Διοσκουρίδη, είχε και ιδιότητες αντικαταθλιπτικού. Στις ΗΠΑ, όπου καταγράφει υψηλές πωλήσεις, ύστερα από σχετικό πρόγραμμα του ABC News, τον Ιούνιο του 1997, το σπαθόλαδο αποτέλεσε το εναλλακτικό «πρόζακ» για την ήπια και μέτρια κατάθλιψη. Στη Γερμανία το σπαθόλαδο, που χρησιμοποιείται ως αντισπασμωδικό αλλά και για την αντιμετώπιση αϋπνιών, αποτελεί συχνά συνταγογραφούμενο από τους γιατρούς φάρμακο κατά της μελαγχολίας.
Hypericum perforatum oil , Saint John Wort oil, Έλαιο Υπερικού, Βαλσαμέλαιο
Μεταξύ άλλων περιέχει υπερικίνη και ψευδο-υπερικίνη, φλαβονοειδή (16% στα φύλλα), ξανθόνες, φαινολικά οξέα, αιθέρια έλαια (0,13% σε ολόκληρο το φυτό). Οι αναλγητικές ιδιότητες του βοτάνου είχε ειπωθεί πρώτα ότι οφείλονταν στις ουσίες hypericin, pseudohypericin και στα φλαβονοειδή, αλλά σύμφωνα με πρόσφατες φαρμακολογικές και κλινικές μελέτες τα αποτελέσματα επικεντρώνονται σε μια κυρίως δραστική ουσία του, τη hyperforin. Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιείται κυρίως σε νευραλγίες και τραυματισμούς νεύρων και γενικά συμπτωματολογία που ξεκινά από τραυματισμούς νεύρων, όπως απώλεια μαλλιών, κατάθλιψη και νευραλγία.
Το συγκεκριμένο φυτό κατά την περίοδο της ωρίμανσής του στους ορεινούς - κυρίως - όγκους μαζεύεται από τους παραγωγούς και με τη φυσική μέθοδο της ζύμωσης παρασκευάζεται το σπαθόλαδο, χωρίς καμία προσθήκη συντηρητικών ή άλλων ουσιών. Το λάδι με το οποίο γίνεται η μείξη πρέπει να είναι εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο με χαμηλή οξύτητα, έτσι ώστε κατά τη διάρκεια της ζύμωσης και όσο διαρκεί η έκθεσή του στο ήλιο να μην ανεβάσει την οξύτητά του, αλλά κυρίως να αποκτήσει ένα ιδιαίτερα βαθύ κόκκινο χρώμα.
Σήμερα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα φυτικά και φυσικά προϊόντα που υποβοηθούν την υγεία του ανθρώπου. Ισχιαλγίες, πληγές, εγκαύματα, μώλωπες, στομαχικές διαταραχές, γαστρεντερίτιδες, ελαφράς μορφής έλκη, στομαχόπονοι, πόνοι των αρθρώσεων, αντιφλεγμονώδεις, αντισηπτικές, αντιοξειδωτικές και πολλές ακόμη ιδιότητες το κατατάσσουν μεταξύ των πιο ωφέλιμων για τον άνθρωπο βοτανολογικών σκευασμάτων.
«Σχεδιασμός & Ανάπτυξη Ουσιών με Φαρμακευτικό Ενδιαφέρον»
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΑΡΜΑΚΟΓΝΩΣΙΑΣ & ΧΗΜΕΙΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στις Φαρμακευτικές Επιστήμες και την Τεχνολογία Συμβολή στη Φαρμακογνωστική Μελέτη του Hypericum vesiculosum Διπλωματική Εργασία Βογιατζόγλου Αμαλία Βιολόγος ΠΑΤΡΑ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014
Επίσης, με το σπαθόλαδο γίνονται επαλείψεις ή ελαφρές εντριβές στο μέρος που πονά ή μπορούμε ακόμη να εφαρμόσουμε τοπικά επιθέματα με διαποτισμένη γάζα. Επίσης, είναι ιδανικό για κάθε θεραπευτικό ή χαλαρωτικό μασάζ - μπορεί να εμπλουτισθεί με αιθέρια έλαια ανάλογα. Ωστόσο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και πόσιμο, καθώς συνιστάται ιδιαιτέρως για τις κολίτιδες, την επώδυνη πέψη και τις ξινίλες του στομάχου.
«Κατ' αρχάς, το σπαθόχορτο το μαζεύουμε τον Μάιο και στις αρχές Ιουνίου σε παραθαλάσσιες περιοχές και όσο περνάει ο καιρός - μέχρι και το τέλος Ιουλίου - το βρίσκουμε στα ορεινά μέρη της Ελλάδας. Μαζεύουμε τα άνθη του και τα βάζουμε σε ένα γυάλινο βάζο, ενώ το μυστικό σε αυτή την περίπτωση είναι να βάλουμε ένα πολύ καλό ελαιόλαδο. Συνήθως έξτρα παρθένο ελαιόλαδο με χαμηλή οξύτητα ή αγουρέλαιο, που η οξύτητά του είναι κοντά στο 0% είναι το καλύτερο λάδι που μπορούμε να βάλουμε» αναφέρει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο βοτανολόγος Αλκιβιάδης Γρηγοριάδης
Oι θεραπευτικές του ιδιότητες
Το βάλσαμο είναι πολύ γνωστό ως κατεξοχή φάρμακο που γιατρεύει τις πληγές, θεωρείται φάρμακο για τις νευραλγίες και την κατάθλιψη, ιδίως κατά την εμμηνόπαυση. Είναι ακόμη διουρητικό και αιμοστατικό, κατά των θρομβώσεων και κατά των ελωδών πυρετών , καθώς και αποχρεμπτικό. Επιπλέον, θεωρείται χρήσιμο κατά του χρόνιου κατάρρου, της οδυνηρής πέψης, της ξινίλας κι ακόμα ευεργετικό για τη συγκράτηση της χολής. Συστήνεται κατά των ρευματισμών και των αιματώσεων , ενώ θεωρείται και στυπτικό .
Ο Νίκανδρος και ο Διοσκουρίδης ( o δεύτερος πιθανό ν ' αναφέρεται στο είδος «ούλο» ) το αναφέρουν ως επουλωτικότων πληγών και κατά της ισχιαλγίας, ενώ οι αρχαίοι υποστήριζαν γενικά ότι έχει σπουδαίες αντιπυρετικές ιδιότητες. Ο Cazin χρησιμοποίησε το βάλσαμο κατά των χρόνιων κατάρρων , εναντίον της φυματίωσης και σε πολλές περιπτώσεις , λευκόρροιας και αμηνόρροιας, ενώ το τσάι του καταπραΰνει τους σπασμούς της περιόδου .
Ο διάσημος Bavglivi θεράπευσε μ' αυτό χρόνια πλευρίτιδα, ενώ ο Θεόφραστος, ο Ματιόλης, ο Παράκελσος , ο Σκόπολι, ο Καμεράριος κ . ά . το θεωρούσαν ως αντιτραυματικό και επουλωτικό .
Οι Έλληνες χωρικοί πίστευαν από παλιά στην επουλωτική αξία του φυτού , γι ' αυτό και η λέξη βάλσαμο ταυτίζεται με την επούλωση των πληγών. Μ ' αυτό εφοδίαζαν οι μάνες τα παιδιά τους όταν πήγαιναν στον πόλεμο. Οι ξένοι χωρικοί (που το ονομάζουν « millepertuis», «χόρτο του Αϊ - Γιάννη», «κυνήγι του διαβόλου», « fuga deomonum», « herba che scacia i diavoli »), του αποδίδουν μαγικές ιδιότητες και πιστεύουν ότι θεραπεύει τις νοητικές αρρώστιες και την επιληψία . Οι Γάλλοι χωρικοί εξάλλου, το ξέρουν ως «κίτρινο αλήτη», ή «ζητιάνο», ή «χόρτο για δαγκώματα εντόμων» .
Το θεραπευτικό βότανο Βάλσαμο ή Σπαθόχορτο είναι κατά της αϋπνίας, βοηθάει στο έλκος και την βρογχίτιδα. Βοηθάει σε καταστάσεις όπως κατάθλιψη, δερματικές φλεγμονές, τραύματα, εγκαύματα, δερματικές παθήσεις.
Τέλος, το βάλσαμο είναι γενικά καταπραϋντικό, τονώνει τον εξασθενημένο οργανισμό και συστήνεται ως αντιδιαρροϊκό
Tι πρέπει να ξέρετε για τη φαρμακευτική του χρήσηH πιο σημαντική δραστική ουσία του βαλσαμόχορτου είναι η υπερικίνη, η οποία βρίσκεται σε ολόκληρο το φυτό, αλλά σε μεγαλύτερη συγκέντρωση στις ανθισμένες κορυφές του (που όμως, όταν πολυκαιρίσουν, χάνουν τις ιδιότητές τους). Περιέχει ακόμα φλαβονοειδή (16% στα φύλλα), ξανθόνες, φαινολικά οξέα και ίχνη αιθέριων ελαίων (0,13%). Tο φυτό σε φρέσκια μορφή θεωρείται πιο αποτελεσματικό από το αποξηραμένο. Σε καταστήματα βοτάνων, θα βρείτε ολόκληρο το φυτό αποξηραμένο, τα άνθη ή τα φύλλα του. Kυκλοφορεί επίσης σε κάψουλες και ταμπλέτες αυτούσιο, ενώ περιέχεται και σε συμπληρώματα διατροφής. Στις μορφές αυτές πωλείται σε φαρμακεία και καταστήματα υγιεινής διατροφής. H μορφή, οι αναλογίες και οι τρόποι χρήσης του βαλσαμόχορτου εξαρτώνται από το εκάστοτε πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί και είναι απόλυτα εξατομικευμένοι. Πρόκειται για ένα ισχυρό φαρμακευτικό μέσο με σοβαρές αντενδείξεις, που για κανένα λόγο δεν μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε αν δεν έχετε προηγουμένως συμβουλευτεί γιατρό. Oι τρόποι που το χρησιμοποιούμε είναι:
Kάψουλες(ξερό εκχύλισμα ή τιτλοδοτημένο ξερό εκχύλισμα)
Tο τελευταίο έχει υποστεί ειδική επεξεργασία, προκειμένου να διατηρηθεί ή να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα ορισμένων δραστικών συστατικών του και κυρίως της υπερικίνης. Στη μορφή αυτή, το υπερικό χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης και για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Έλαιο Tο «σπαθόλαδο», όπως το αποκαλούν συχνά, παράγεται αν βάλουμε τις ανθισμένες κορυφές του φυτού σε ένα μπουκάλι με παρθένο ελαιόλαδο (σε αναλογία 1 μέρος φυτού προς 10 μέρη ελαιόλαδου) και τις αφήσουμε για 2-3 εβδομάδες στον ήλιο. Tότε αποκτά κόκκινο χρώμα και είναι έτοιμο για χρήση. Διατίθεται και έτοιμο στο εμπόριο. Eνδείκνυται για την αντιμετώπιση δερματολογικών προβλημάτων, την επούλωση τραυμάτων, εγκαυμάτων κλπ.
Aλοιφή Παράγεται από παρθένο ελαιόλαδο και σκόνη από το αποξηραμένο φυτό. Oι ακριβείς αναλογίες των συστατικών της κρέμας καθορίζονται κατά περίπτωση, σύμφωνα με το πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, γι’ αυτό και παρασκευάζεται από ειδικευμένους στη βοτανοθεραπεία φαρμακοποιούς. Eνδείκνυται για πρώτου βαθμού εγκαύματα, έκζεμα, σκασίματα χεριών, ανοίγματα του δέρματος λόγω κατάκλισης.
Πόσιμο εγχυμα
Eίναι κατάλληλο για στομαχικές διαταραχές, για παθήσεις του ουροποιητικού και του νευρικού συστήματος.
Bάμμα Xρησιμοποιείται ευρέως ως συστατικό φαρμακευτικών σκευασμάτων.
Yπερικό και κατάθλιψηΣύμφωνα με πολλές διεθνείς επιστημονικές μελέτες, η επίδραση του βαλσαμόχορτου στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης είναι θετική. Bάσει μιας πρόσφατης μελέτης που διεξήγαγε μεγάλη γερμανική φαρμακευτική εταιρεία και δημοσιεύτηκε στο «British Medical Journal», το βάλσαμο αποδείχτηκε τουλάχιστον εξίσου δραστικό με την παροξετίνη, ένα συχνά συνταγογραφούμενο φάρμακο κατά της κατάθλιψης. Oι μισοί από τους ασθενείς που το έλαβαν, ανακουφίστηκαν από την κατάθλιψη χωρίς να εμφανίσουν σημαντικές παρενέργειες (με συχνότερη τις γαστρεντερικές ενοχλήσεις), ενώ στην ομάδα της παροξετίνης το αντίστοιχο
ποσοστό ήταν το ένα τρίτο.
Oι θεραπευτικές του ιδιότητες
Tο βάλσαμο θεωρείται:
• Aντικαταθλιπτικό, ηρεμιστικό, αντισπασμωδικό και βελτιωτικό της ποιότητας του ύπνου σε αϋπνίες.
• Aντιφλογιστικό και επουλωτικό για εγκαύματα και πληγές. Eπίσης, θεωρείται ότι επιταχύνει την εξαφάνιση των στιγμάτων της λευκόρροιας και των σκληρών όγκων του δέρματος.
• Tονωτικό και διεγερτικό για εξασθενημένους οργανισμούς.
• Kαταπραϋντικό και ανακουφιστικό σε βρογχίτιδα, βήχα, άσθμα.
• Eμμηναγωγικό-ρυθμιστικό της εμμήνου ρύσεως.
• Διουρητικό.
• Σπασμολυτικό.
• Για στομαχικές-εντερικές διαταραχές.
• Aντιπυρετικό και παυσίπονο.
Παρενέργειες και αντενδείξεις
• Tο υπερικό μπορεί να επηρεάσει το μεταβολισμό ορισμένων ενζύμων. Kατά συνέπεια, χρειάζεται προσοχή όταν χορηγείται ταυτόχρονα με άλλα φάρμακα. Eπίσης, επειδή επηρεάζει τους νευροδιαβιβαστές, αλληλεπιδρά με διάφορα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των άλλων αντικαταθλιπτικών.
• Eάν πίνετε συχνά βάλσαμο, μπορεί να παρουσιάσετε εμετούς και διάρροια.
• H υπερικίνη μπορεί να προκαλέσει φωτοευαισθησία. Tο βαλσαμέλαιο προκαλεί φωτοευαισθησία, γι’ αυτό πρέπει να το χρησιμοποιείτε μόνο όταν δεν υπάρχει άμεση έκθεση στον ήλιο και καλύτερα τις βραδινές ώρες.
• Oι έγκυοι και οι μητέρες που θηλάζουν δεν πρέπει να λαμβάνουν το υπερικό σε καμία μορφή.
Eλπίδες για αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του AIDS
Mε βάση τα αποτελέσματα πρόσφατων μελετών, το βαλσαμόχορτο μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του απλού έρπητα, του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης και του AIDS. Aσθενείς με AIDS που δέχτηκαν να ακολουθήσουν αγωγή η οποία βασιζόταν μεταξύ άλλων και στο βάλσαμο, δήλωσαν πως ένιωθαν πιο αισιόδοξοι, με περισσότερη ενέργεια και λιγότερη κούραση.
Παθήσεις
αμηνόρροια
ανοσοποιητικό
δυσπεψία
εγκαύματα
έκζεμα
ελώδη πυρετό
εμμηνόπαυση
επούλωση φλεγμονών
ηλιακά εγκαύματα
θρόμβωση
ισχιαλγία
κατάθλιψη
καταρροή
λευκόρροια
νευραλγία
ξινίλες
περίοδο
πόνους περιόδου
ρευματικούς πόνους
Αρθρίτιδα
σκάσιμο χεριών
ΠΩΣ ΝΑ ΦΤΙΑΞΕΤΕ ΣΠΑΘΟΛΑΔΟ
Παραδοσιακή «συνταγή»
Παραδοσιακά το βάλσαμο χρησιμοποιείται με τη μορφή του «κόκκινου ελαίου» που το παρασκευάζουν αφήνοντας για αρκετές ημέρες στον ήλιο τις κορυφές των ανθέων μέσα σε λάδι για αντιμετώπιση ασθενειών των νεφρών, του στομάχου και των πνευμόνων.
Είναι πλούσιο σε φαινολικές ενώσεις, όπως το καφεϊκό οξύ και τα φλαβονοειδή.
Το αιθέριο έλαιο του βάλσαμου περιέχει περίπου 40 διαφορετικά συστατικά.
Το φυτό του βάλσαμου περιέχει 0,6-3 ml αιθέριου ελαίου ανά κιλό φυτικής μάζας.
Το βάλσαμο έχει το αιθέριο έλαιο στα φύλλα, τους βλαστούς, τις ρίζες, τα άνθη.
Η περιεκτικότητα του φυτού σε αιθέριο έλαιο ποικίλλει ανάλογα με την περίοδο ανθήσεως.
Αναλυτικότερα:Μαζεύουμε τα άνθη του γεμίζουμε μέχρι πάνω το βάζο ώστε να υπερκαλύπτει τα άνθη το λάδι μας καλύτερα να χρησιμοποιήσετε ελαιόλαδο με πολύ χαμηλή οξύτητα η και αγουρέλαιο με χαμηλή οξύτητα το βάζουμε στον ήλιο 40 μέρες παίρνει μια κόκκινη απόχρωση και είναι έτοιμο
ΠΡΟΣΟΧΗ !!! Οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι προσεκτικοί, γιατί αν το πάρουν σε πλαστικό μπουκαλάκι, είναι επικίνδυνο !!! , αφού το σπαθόλαδο έχει την ιδιότητα να τραβάει όλα τα χημικά του πλαστικού μπουκαλιού»
Σε ό,τι αφορά τις ιδιότητες του σπαθόλαδου, ο κ. Γρηγοριάδησς επισημαίνει πως «αποτελεί μιας πρώτης τάξης αντισηπτικό και επουλωτικό, ενώ βοηθά στις παλινδρομήσεις και στο έλκος στομάχου». Επίσης, σύμφωνα με τον ίδιο, αν προστεθεί σε κεραλοιφή, τότε γίνεται πολύ αποτελεσματικό και στις κατακλύσεις.
«Τα αποτελέσματα είναι γνωστά από τα παλιά χρόνια, αφού οι πολεμιστές τα χρησιμοποιούσαν κατά τη διάρκεια των πολέμων. Το ευχάριστο είναι ότι γίνεται αποδεκτό σε μεγάλο βαθμό ακόμη και από την ιατρική κοινωνία» επισημαίνει.
Το σπαθόλαδο κρατάει περίπου δύο χρόνια από τη στιγμή που θα παραχθεί, ενώ το καλύτερο είναι να καταναλωθεί μέσα σε έναν χρόνο. «Καλό είναι να καταναλώνετε σύντομα και να μην το κρατάμε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σήμερα, ο κόσμος έχει στραφεί προς τα βότανα και τα προϊόντα προς αυτή την κατεύθυνση. Και δεν είναι τυχαία, αφού βλέπει ότι δίνει λύσεις στα προβλήματά του. Ακόμη και στα μικρά παιδιά, σε περιπτώσεις συγκάματος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη θέση μιας κρέμας, ενώ βοηθάει και η καθημερινή επάλειψη στο πρόσωπο για να κερδίζει κάποιος χρόνια νεότητας!» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Γρηγοριάδης συνιστώντας μας να καταναλώνουμε μια κουταλιά σπαθόλαδο το πρωί.
*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον προσωπικό ιατρό σας.
Ακολουθήστε μας και στο Facebook
Το διαβάσαμε ΕΔΩ
Tags
εναλλακτική