Ένας μεγάλος αριθμός (50-70%) των συμπτωμάτων των ατόμων που επισκέπτονται τον ιατρό προκαλούνται ή επιδεινώνονται από το στρες. Τα συμπτώματα του στρες οφείλονται σε οξεία ή χρόνια υπερβολική δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος. Το χρόνιο στρες προκαλεί μια υπέρμετρη ενεργοποίηση του συστήματος υποθάλαμος - υπόφυση - επινεφρίδια με αποτέλεσμα την υπέρμετρη κυκλοφορία στο σώμα ουσιών, όπως η αδρεναλίνη, που ενοχοποιείται για τα περισσότερα συμπτώματα του στρες.
Η Βιοεπανατροφοδότηση (Βiofeedback) είναι μια μη-φαρμακευτική θεραπεία αντιμετώπισης του stress. Χρησιμοποιούνται ηλεκτρονικά όργανα που μετρούν και παρέχουν στο άτομο πληροφόρηση (επανατροφοδότηση) ψυχοφυσιολογικών παραμέτρων του σώματός του που αποτελούν δείκτες της ψυχικής του έντασης έτσι ώστε να μπορέσει να αποκτήσει θεραπευτικό αυτοέλεγχο του στρες.
Η Βιοεπανατροφοδότηση βοηθάει αποτελεσματικά στη μείωση της υπερβολικής διέγερσης του αυτόνομου νευρικού συστήματος που είναι υπεύθυνη για τα συμπτώματα του στρες. Η απόκτηση της ικανότητας του εκούσιου αυτοέλεγχου σωματικών παραμέτρων που έχουν σχέση με το στρες τροποποιεί και βελτιώνει το τρόπο με το οποίο το άτομο αντιλαμβάνεται το στρες και τα συμπτώματά του.
Οι πιο συχνές ψυχοφυσιολογικές παράμετροι που χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση του στρες είναι η Ηλεκτρομυογραφική Βιοεπανατροφοδότηση (EMG), η Βιοεπανατροφοδότηση Θερμοκρασίας Δέρματος (HST) και η Γαλβανική Αντίδραση του Δέρματος (GSR).
H Βιοεπανατροφοδότηση αποτελεί ιατρική θεραπεία. Διενεργείται από κατάλληλα εκπαιδευμένο θεραπευτή που τη χρησιμοποιεί στα πλαίσια μιας γενικότερης ψυχοθεραπευτικής αντιμετώπισης των παθήσεων που σχετίζονται με το στρες, μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλες μεθόδους χαλάρωσης, όπως η Σταδιακή Νευρομυϊκή Χαλάρωση του Jacobson (Progressive Relaxation), η Aυτογενής Xαλάρωση του Schultz (Autogenic training) ή σε συνδυασμό με φάρμακα, αν χρειάζονται, και ψυχοθεραπεία.
Ο θεραπευτής, με τη Βιοεπανατροφοδότηση, βοηθάει το άτομο να αναγνωρίσει τον τρόπο αλληλεπίδρασης της ψυχής και του σώματός του, τις επιπτώσεις του στρες στο σώμα του και να μπορέσει να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα του στρες με δικό του αυτοέλεγχο χωρίς φάρμακα.
Πανταζής Α. Ιορδανίδης
Ψυχίατρος - Ψυχοθεραπευτής
Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Tags
Ψυχολογία