Είναι αλήθεια ότι η «συνταγή» της πολύτιμης ευτυχίας αλλάζει διαρκώς ανάλογα με την εποχή που ζούμε και τον τρόπο που ερμηνεύουμε τα πράγματα. Ωστόσο, κανείς δεν θα διαφωνήσει ότι απαραίτητα συστατικά της «συνταγής» είναι η πνευματική διαύγεια, η ηρεμία και η καλή διάθεση.
Με τη βοήθεια του φυσικοπαθητικού και ρεφλεξολόγου κ. Μιχάλη Κυριακίδη, επιλέξαμε τα βότανα που φημίζονται για την ιδιότητά τους να διώχνουν τη θλίψη, να τονώνουν το σώμα, να αυξάνουν την ενεργητικότητα και να «καθαρίζουν» το νου. Αναμφίβολα ένα φλιτζάνι με βασιλικό ή γλυκόριζα δεν έχει μαγικές ιδιότητες, είναι όμως ένας πολύτιμος σύμμαχος που θα μας φέρει πιο κοντά στην πνευματική ισορροπία και την ψυχική γαλήνη.
Ο κρίνος της χαράς
Ο κρόκος ή σαφράν είναι ένα είδος κρίνου που απαντάται σε πολλούς πολιτισμούς και στον οποίο αποδίδεται πλήθος ιδιοτήτων. Καταπολεμά το άγχος, βελτιώνει την εγκεφαλική λειτουργία, ενισχύει τη μνήμη, ενώ θεωρείται ότι έχει και αντιγηραντική δράση. Λέγεται ότι ο Δαλάι Λάμα τρώει κάθε πρωί μια μεγάλη κουταλιά κρόκου για μακροζωία και πνευματική διαύγεια, ενώ στην Ινδία προστίθεται κρόκος στα γαμήλια εδέσματα, για να είναι φωτεινή και ευτυχισμένη η ζωή του ζευγαριού. Στην αγορά θα βρούμε κρόκο σε νηματίδια και σε σκόνη. Μπορούμε είτε να ρίξουμε μια πρέζα στη σαλάτα είτε να βάλουμε λίγα νηματίδια κάτω από τη γλώσσα για άμεση απορρόφηση.
Το μαγικό ταραξάκο
Ιαματικό, θεραπευτικό, καταπληκτικό, μαγικό… Η πληθώρα των χαρακτηρισμών που αποδίδονται στο ταραξάκο οφείλεται στο γεγονός ότι έχει πολύπλευρη δράση: τονώνει τον οργανισμό, αλλά και την πνευματική διαύγεια, χαρίζει αίσθημα ευεξίας και βοηθά στην καλή ηπατική λειτουργία. Φύεται σε όλη την Ευρώπη, την Βόρεια Ασία και την Αμερική. Είναι ασφαλές βότανο με ήπια δράση.
Η ρίζα της ζωής
Το τζίνσενγκ, η πασίγνωστη κινεζική ρίζα, διεγείρει το νευρικό σύστημα, τονώνει τις σωματικές και διανοητικές λειτουργίες, ενώ χρησιμοποιείται ευρέως -ιδιαίτερα στην Ανατολή- ως αντικαταθλιπτικό. Από την άλλη μεριά, όμως, η υπερβολική χρήση μπορεί να προκαλέσει νευρικότητα, υπερδιέγερση, καθώς και αύξηση της πίεσης, γι’ αυτό και καλό είναι να αποφεύγεται σε περιπτώσεις υπέρτασης και να μη γίνεται χρήση του για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς διαλείμματα.
Το γλυκό αγχολυτικό
Η γλυκόριζα ή γλυκύρριζα θεωρείται ότι ρυθμίζει την ενδοκρινική ισορροπία του οργανισμού, αλλά επειδή αυξάνει την πίεση του αίματος πρέπει να αποφεύγεται από τους υπερτασικούς. Δρα ως τονωτικό και συμβάλλει στην καταπολέμηση της κατάθλιψης και του άγχους. Αποτελεί, λοιπόν, μια γλυκιά λύση για πνευματική ισορροπία. Ωστόσο, καλό είναι να την αποφεύγουν όσοι έχουν υψηλό σάκχαρο, υπέρταση, προβλήματα στη χοληδόχο κύστη, ηπατική κίρρωση, νεφρική ανεπάρκεια, αλλά και οι εγκυμονούσες.
Το πράσινο γιατρικό
Το πράσινο τσάι (από τα χλωρά φύλλα του φυτού Camellia sinensis) είναι πλούσιο σε φλαβονοειδή αντιοξειδωτικά. Έχει τονωτική και διεγερτική δράση, ενώ θεωρείται και ενισχυτικό της μνήμης. Επιπλέον, πλήθος ερευνών έχουν συσχετίσει την κατανάλωσή του με την πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων, του διαβήτη, της υψηλής χοληστερίνης, ακόμη και με τον καλύτερο έλεγχο του βάρους. Η λήψη του με μέτρο είναι ασφαλής, αλλά σε περίπτωση κατάχρησης μπορεί να προκαλέσει ναυτία και ευερεθιστότητα.
Το βότανο των πρωτόπλαστων
Το δεντρολίβανο λέγεται ότι είναι το δεύτερο βότανο μετά τη δάφνη που πήραν οι πρωτόπλαστοι μαζί τους όταν εκδιώχθηκαν από τον Παράδεισο. Θεωρείται ότι καταπολεμά την πνευματική κόπωση, καθώς και ότι ενισχύει τη συγκέντρωση και την αιμάτωση του εγκεφάλου. Μάλιστα, οι μαθητές στην αρχαία Ελλάδα φορούσαν στεφάνια από δεντρολίβανο όταν μελετούσαν για τις εξετάσεις τους, ώστε να αποδίδουν καλύτερα. Δεν συνιστάται η λήψη του κατά τη διάρκεια της κύησης, καθώς και η κατάχρηση, επειδή μπορεί να έχει την αντίθετη από την αναμενόμενη δράση (δυσκολία συγκέντρωσης, ακόμα και σπασμούς ή ίλιγγο).
Άρωμα ευτυχίας
Η λεβάντα με το χαρακτηριστικά ευχάριστο άρωμά της είναι ένα βότανο που θεωρείται ότι βελτιώνει τη διάθεση, ηρεμεί τα νεύρα, είναι υπναγωγό, χαρίζει πνευματική διαύγεια και επιδρά καταπραϋντικά σε περιπτώσεις ανησυχίας, υπερέντασης και εκνευρισμού. Καλό είναι όμως να αποφεύγεται από όσους έχουν ευαίσθητο στομάχι, καθώς και από τις εγκύους.
Το βοτάνι της ψυχής
To βαλσαμόχορτο είναι γνωστό με διαφορετικά ονόματα, όπως υπερικό το διάτρητο, σπαθόχορτο, βοτάνι του Αγίου Ιωάννη, και του αποδίδονται πολλές δράσεις: είναι διεγερτικό, τονωτικό, καταπολεμά την αϋπνία, τη νευρικότητα και την ευερεθιστότητα. Επίσης, υπάρχουν ισχυρά επιστημονικά στοιχεία ότι είναι ήπιο αντικαταθλιπτικό, αποτελεσματικό στις περιπτώσεις μέτριας κατάθλιψης. Το βαλσαμόχορτο φύεται σε πολλά μέρη της Ευρώπης, ενώ στην Κρήτη συναντάμε 9 διαφορετικά είδη του φυτού. Χρειάζεται, ωστόσο, μέτρο στη χρήση του, επειδή σε περίπτωση υπερβολικής λήψης μπορεί να προκαλέσει φωτοευαισθησία, ναυτία και ξηροστομία.
Το φυτό της μνήμης
Το Ginkgo biloba είναι ευρέως γνωστό ως το βότανο που ενισχύει τη μνήμη. Του αποδίδονται, ωστόσο, και πολλές ακόμη σημαντικές ιδιότητες, όπως η βελτίωση της διαταραγμένης ψυχικής ισορροπίας, η καταπολέμηση του άγχους, η δημιουργία αισθήματος ευεξίας, η ενίσχυση της συγκέντρωσης, η βελτίωση της διάθεσης και η πνευματική εγρήγορση. Συνήθως, πωλείται σε κάψουλες και καλό είναι να λαμβάνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του εκάστοτε σκευάσματος. Στις παρενέργειες της λήψης του αναφέρoνται ο πονοκέφαλος, η ναυτία, η διάρροια, η ζάλη και η αλλεργική δερματίτιδα.
Το βότανο του θάρρους
Το θυμάρι, το όνομα του οποίου προέρχεται από τη λέξη θυμός, που σημαίνει θάρρος, στη λαϊκή μας παράδοση συνδέεται με τη γενναιότητα. Θεωρείται τονωτικό του νευρικού συστήματος και χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις πνευματικής κατάπτωσης και άγχους, επειδή χαρίζει πνευματική διαύγεια. Ωστόσο, έχει την ιδιότητα να αυξάνει την πίεση του αίματος, γι’ αυτό δεν πρέπει να λαμβάνεται από υπερτασικούς και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επίσης, σε πολύ υψηλές τοξικές δόσεις μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο, ίλιγγο και νεφρικές διαταραχές.
Όνειρα ευτυχίας
Σύμφωνα με τη λαϊκή μας παράδοση, αν κάποιος ονειρευτεί φρέσκο και ολόδροσο βασιλικό θα έχει ευχάριστα, ρομαντικά νέα, ενώ αν είναι νιόπαντρος θα έχει ευτυχισμένη ζωή. Ο βασιλικός βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος, βοηθά σε προβλήματα μνήμης και στην κατάθλιψη, καταπολεμά το άγχος και τη νευρικότητα, ενώ λόγω της ιδιότητάς του να προκαλεί υπνηλία συμβάλλει σε έναν ήρεμο και καλό ύπνο. Θεωρείται ασφαλές βότανο, αλλά σε περίπτωση υπερβολικής λήψης μπορεί να έχει τις αντίθετες από τις αναμενόμενες δράσεις, δηλαδή να προκαλέσει υπερένταση και νευρικότητα. Μια πολύ καλή ιδέα είναι να τον προσθέσουμε στο φαγητό, τις σάλτσες και τις σαλάτες μας.
Χαλάρωση και ηρεμία
Η πασιφλόρα είναι ένα βότανο με κατευναστικές και ηρεμιστικές ιδιότητες που δρα ευεργετικά κατά του άγχους και της αϋπνίας, ενώ του αποδίδεται και αντικαταθλιπτική δράση. Η δράση της είναι πιο δυνατή από αυτήν του χαμομηλιού και του τίλιου. Είναι η κατάλληλη επιλογή για όσους αισθάνονται πιεσμένοι και έχουν μελαγχολική διάθεση. Είναι ασφαλές βότανο, αλλά σε μεγάλη δόση μπορεί να μειώσει την πίεση του αίματος.
Happy… ροφήματα
Μπορούμε να ετοιμάσουμε τα βότανα της επιλογής μας ως αφέψημα ή ως έγχυμα:
Έγχυμα
Βάζουμε 1 κουταλάκι από το βότανο της αρεσκείας μας σε μια κούπα ζεστό νερό, το αφήνουμε 7-10΄ και το σουρώνουμε. Με τη μορφή εγχύματος, μπορούμε να πάρουμε το βαλσαμόχορτο, το ταραξάκο, το πράσινο τσάι, το δεντρολίβανο, τον βασιλικό, το θυμάρι, τη λεβάντα, την πασιφλόρα και το Ginkgo biloba.
Αφέψημα
Όταν το νερό που έχουμε στο μπρίκι αρχίσει να βράζει, ρίχνουμε 1 κουταλάκι από το βότανο της αρεσκείας μας, το αφήνουμε 3-5΄, το σουρώνουμε και το πίνουμε. Με τη μορφή αφεψήματος μπορούμε να πάρουμε το τζίνσενγκ και τη γλυκόριζα.
Μείξεις βοτάνων
Μπορούμε να συνδυάσουμε ορισμένα βότανα για να ενισχύσουμε τη δράση τους. Η πασιφλόρα συνδυάζεται με το τζίνσενγκ, σε περίπτωση που θέλουμε να επιτύχουμε πνευματική καθώς και σωματική τόνωση. Επίσης, το ταραξάκο και ο κρόκος μπορούν να συνδυαστούν μεταξύ τους σε περιπτώσεις που ο στόχος είναι η τόνωση, η ευεξία, η διαύγεια μνήμης, αλλά και η αντιμετώπιση του στρες.
Συχνότητα
Μπορούμε να πίνουμε 1-2 φλιτζάνια την ημέρα για 3 εβδομάδες. Στη συνέχεια, κάνουμε ένα διάλειμμα μίας εβδομάδας και αν χρειαστεί συνεχίζουμε για άλλες 3 εβδομάδες. Συνιστάται να εναλλάσσουμε τα βότανα που λαμβάνουμε, για να παρέχουμε στον οργανισμό μας νέα συστατικά. Καλό είναι, λοιπόν, να μην παίρνουμε το ίδιο βότανο πάνω από 2-3 μήνες.