Οι φλεγμονώδεις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης

Οι μη μικροβιακές φλεγμονώδεις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης περιλαμβάνουν μία ομάδα χρόνιων, φλεγμονωδών, συστηματικών και αυτοάνοσων νοσημάτων που οδηγούν σε καταστροφή των οστών, συνδέσμων και αρθρικών χόνδρων. Η επακόλουθη χαλάρωση και αστάθεια ή σε άλλες περιπτώσεις η οστεοποίηση των μαλακών μορίων, μπορεί να οδηγήσει σε βαρεία εκφύλιση, παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης η ακόμη και πίεση του νευρικού ιστού. Οι παθήσεις αυτές ταξινομούνται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τις οροθετικές (ρευματοειδής αρθρίτιδα) και τις οροαρνητικές σπονδυλαρθροπάθειες (αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα, φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, ψωριασική αρθρίτιδα, σύνδρομο Reiter).



Σχεδόν το 80% των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα εμφανίζουν παθολογία στην αυχενική μοίρα, κυρίως στο ατλαντοαξονικό σύμπλεγμα. Η φλεγμονή του αρθρικού υμένα και ο σχηματισμός κοκκιωματώδους ιστού είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της πάθησης που οδηγούν σε οστική και συνδεσμική βλάβη. Η ιστική καταστροφή προκαλεί αστάθεια (συνήθως μεταξύ του άτλαντα και του άξονα), που μπορεί να είναι επώδυνη και μακροπρόθεσμα να οδηγήσει σε μυελοπάθεια, λόγω επαναλαμβανόμενων μικροτραυματισμών του νωτιαίου μυελού. Η ταυτόχρονη οστική απορρόφηση στα πλάγια ογκώματα του άτλαντα προκαλεί την προς τα πάνω μετατόπιση του οδόντα μέσα στο ινιακό τρήμα.

Στην κατώτερη αυχενική μοίρα, η φλεγμονώδης διεργασία προκαλεί αστάθεια και παραμόρφωση που σχετίζονται με την εμφάνιση αυχεναλγίας ή και νευρολογικής σημειολογίας (μυελοπάθεια) ανάλογα με το στάδιο της νόσου. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπ’ όψιν ότι οι ασθενείς αυτοί έχουν συνηθίσει να ανέχονται τον πόνο και ότι συχνά προέχουν προβλήματα από τις λοιπές αρθρώσεις, με αποτέλεσμα να μη δίνεται προσοχή στην παθολογία της σπονδυλικής στήλης.

Η χρονική στιγμή της απόφασης για χειρουργική επέμβαση σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη ικανοποιητικού κλινικού αποτελέσματος. Στόχοι του χειρουργείου είναι η πρόληψη της νευρολογικής επιδείνωσης και η σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης. Η δομική ανεπάρκεια των οστών θα πρέπει να συνυπολογίζεται κατά το σχεδιασμό της έκτασης της σπονδυλοδεσίας.

Η αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα είναι μία φλεγμονώδης, συστηματική, οροαρνητική ρευματοειδής νόσος που ανήκει στην ομάδα των σπονδυλαρθροπαθειών και εκδηλώνεται με ιερολαγονίτιδα και φλεγμονώδεις αλλοιώσεις του αξονικού σκελετού. Η αναλογία ανδρών/ γυναικών είναι 2-7:1 και η συνήθης ηλικία εμφάνισης τα 15-35 έτη. Η διάγνωση συχνά καθυστερεί μέχρι και 10 έτη, λόγω της ύπουλης φύσης της νόσου.

Η παθογένεια είναι ασαφής. Υπάρχουν ενδείξεις ότι υπάρχει κληρονομική προδιάθεση για την νόσο και στο 90% των περιπτώσεων ανευρίσκεται στον ορό των ασθενών το αντιγόνο ιστοσυμβατότητας HLA-B27. Παρόλα αυτά, το 80-90% των οροθετικών στο HLA-B27 δεν αναπτύσσει αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα, γι’ αυτό και πιθανολογείται ότι παίζουν ρόλο πρόσθετοι γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Οι παθολογικές αλλοιώσεις στη σπονδυλική στήλη συμβαίνουν σε τρία διαδοχικά στάδια: φλεγμονή (ενθεσίτις στα σημεία πρόσφυσης συνδέσμων στο οστό, αρθρίτις), αντιδραστική οστική σκλήρυνση (οστεοποίηση του προσθίου επιμήκη και του ινώδους δακτυλίου των δίσκων και παραγωγή συνδεσμόφυτων) και αγκύλωση (σπονδυλική στήλη με εικόνα καλάμου bamboo).

Τα ενοχλήματα είναι μη ειδικά και δύσκολο να διακριθούν από τη χρόνια οσφυαλγία. Κύρια συμπτώματα είναι ο ελαφρύς πόνος χαμηλά στη μέση, τυπικός πόνος αρθρίτιδας (νυκτερινό άλγος και πρωινή δυσκαμψία), η προοδευτική εγκατάσταση δυσκαμψίας σε όλη τη σπονδυλική στήλη σε συνδυασμό με οστεοπόρωση (προδιάθεση για σπονδυλικά κατάγματα) και η σπονδυλική παραμόρφωση (υπερκύφωση και αγκύλωση που οδηγεί σε αδυναμία του ασθενή να κοιτάξει μπροστά). Πρόσθετες εκδηλώσεις μπορεί να είναι η ενθεσίτιδα, ραγοειδίτιδα, φλεγμονές του εντέρου, των πνευμόνων ή των καρδιακών βαλβίδων και μειωμένη έκπτυξη του θώρακα.

φλεγμονώδεις παθήσεις στη σπονδυλική στήλη

Η έγκαιρη διάγνωση της αγκυλοποιητικής σπονδυλαρθρίτιδας μπορεί να είναι δύσκολη λόγω των μη ειδικών συμπτωμάτων και απεικονιστικών ευρημάτων από τη σπονδυλική στήλη. Η διάγνωση θα πρέπει να βασιστεί αρχικά στην κλινική υποψία. Ο διαγνωστικός έλεγχος περιλαμβάνει λεπτομερή κλινική εξέταση, εργαστηριακές (HLA-B27) και απεικονιστικές εξετάσεις. Στόχος είναι η εντόπιση της νόσου σε αρχικά στάδια και η έγκαιρη έναρξη θεραπείας. Οι απλές ακτινογραφίες μπορεί να δείξουν ιερολαγονίτιδα, μικρά συμμετρικά συνδεσμόφυτα, σπονδυλικά σώματα με τετράγωνο σχήμα ή σπονδυλική στήλη με εικόνα bamboo. Σε αρχικά στάδια η MRI είναι η διαγνωστική εξέταση εκλογής. Χαρακτηριστικά ευρήματα είναι η δισκίτιδα, διαβρώσεις με περιοχές υποχόνδριας σκλήρυνσης στις αρθρώσεις, περιαρθρική συσσώρευση λίπους και συνδεσμόφυτα. Οι απλές ακτινογραφίες και η αξονική τομογραφία είναι χρήσιμες για την παρακολούθηση της χρόνιας φλεγμονώδους διεργασίας. Μετά από κάκωση και υποψία κατάγματος, θα πρέπει να διενεργούνται ακτινογραφίες, CT και MRI ολόκληρης της σπονδυλικής στήλης.

Η φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με ασκήσεις αποτελούν τα δύο βασικά θεραπευτικά μέσα. Στόχος της θεραπείας είναι η αναστολή της φλεγμονής και των κλινικών συμπτωμάτων και η καθυστέρηση στην εξέλιξη της νόσου. Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, αναλγητικά και τροποποιητικούς της νόσου παράγοντες (σουλφασαλαζίνη, μεθοτρεξάτη). Η συστηματική άσκηση των μυών της σπονδυλικής στήλης και η εκπαίδευση του ασθενή για να αποφύγει την παραμόρφωση είναι εξίσου σημαντική.

Το χειρουργείο έχει ένδειξη όταν αποτύχει η συντηρητική αγωγή, όπως σε βαρεία κυφωτική παραμόρφωση. Απόλυτες χειρουργικές ενδείξεις είναι τα ασταθή σπονδυλικά κατάγματα, η οφειλόμενη σε κύφωση προοδευτική μυελοπάθεια και η επιδεινούμενη σπονδυλοδισκίτιδα. Η χειρουργική διόρθωση της παραμόρφωσης σε ασθενείς με αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα σχετίζεται με υψηλό ποσοστό περι- και μετεγχειρητικών επιπλοκών, όπως νευρολογική βλάβη, φλεγμονές του τραύματος, αστοχία υλικών. Παρόλα αυτά, η νοσηρότητα και η θνησιμότητα μπορούν να ελαττωθούν με το σωστό χειρουργικό σχεδιασμό, τις νέες χειρουργικές τεχνικές και υλικά, το διεγχειρητικό νευροφυσιολογικό έλεγχο και τη βελτιωμένη περιεγχειρητική φροντίδα. Απόλυτος στόχος της διορθωτικής οστεοτομίας είναι η αποκατάσταση της ισορροπίας της σπονδυλικής στήλης και η διόρθωση της πωγωνομετωπιαίας γωνίας σε βαθμό που ο ασθενής να μπορέσει ξανά να κοιτάξει ευθεία.

Κατάγματα σε ασθενείς με αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα μπορεί να συμβούν και μετά κακώσεις χαμηλής βίας και συχνά λανθάνουν της προσοχής. Συνήθως, τα κατάγματα συμβαίνουν στη θωρακική μοίρα, συχνά είναι ασταθή, καθώς αφορούν και την πρόσθια και την οπίσθια κολώνα, ενώ σε ποσοστό 30-75% υπάρχει νευρολογικό έλλειμμα. Σε αντίθεση με τα κοινά κατάγματα η σπονδυλοδεσία θα πρέπει να είναι μακρά παρά βραχεία, λόγω του κινδύνου δευτεροπαθούς κυφωτικής παραμόρφωσης

*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα http://therapeftis.blogspot.gr/ δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια διατροφή ρωτήστε τον προσωπικό ιατρό σας.
 Ακολουθήστε μας στο Facebook

πηγή

D.Pap

Νεότερη Παλαιότερη